تابلو برق بانک خازنی

تابلو بانک خازنی

آروین نیروی بهمن تولید کننده تابلو برق بانک خازنی

 

 

 

 

 

کسب اطلاعات بیشتر در سایت

https://arvinnirooco.com

 

 

 

 

 

 

بانک خازنی چیست و چه کاربردی دارد؟

https://etsanatyar.ir › مقالات

 

 

۶ آبان ۱۴۰۰ — بانک خازن با توجه به نوع و کاربردش اجزای متفاوتی دارد که این اجزا شامل : تابلو برق، خازن سه فاز، رگولاتور بانک خازنی، کنتاکتور خازنی، کلید ورودی ...

 

 

بانک خازنی | آموزش کامل به زبان ساده + ۵ ویدیو – آکادمی تسلا ...

https://teslakala.com › academy › capacitor-bank

 

 

۷ تیر ۱۳۹۸ — توان راکتیو چیست؟ بانک خازنی چیست و چرا از آن استفاده می‌کنیم؟ ضریب توان یا ضریب قدرت یا PF در بانک خازن به چه ...

‏بانک خازنی · ‏بانک خازنی از چه اجزایی... · ‏بانک خازنی چیست و چرا از آن...

 

 

بانک خازنی چیست ؟و چگونه بفهمیم که به بانک خازنی نیاز داریم

https://kalengi.ir › آموزش برق صنعتی

 

 

۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۶ — بانک خازنی چیست و چرا از بانک خازنی در بعضی اماکن ها استفاده می شود شاید شنیده باشید که با گذاشتن بانک خازنی در کنار تابلو برق مصرف برق آن ...

 

 

تابلو بانک خازنی به زبان ساده + لیست کاربردها و نحوه خرید ...

https://adakbn-co.com › وبلاگ

 

 

۱۴ مهر ۱۴۰۰ — تابلو بانک خازنی به منظور کنترل توان راکتیو مدار استفاده می شود. معرفی انواع بانک خازن | مزایا و معایب | نحوه خرید | در این مقاله رایگان.

رتبه: ۵ · ‏۱۶ رأی

 

 

نصب و راه اندازی بانک خازنی - مثلث زرد

https://mosalasezard.com › installation-of-capacitor-banks

 

 

۸ خرداد ۱۴۰۰ — کنترل خازن‌ها، کابل‌ها و فیوزها. در تابلوی بانک خازن از سوئیچ‌ها، هادی‌ها و تجهیزات حفاظتی مختلفی استفاده می‌شود. یکی از وظایف اصلی ما کنترل این ...

 

 

بانک خازنی چیست؟ | ایران لایت

http://iranlightco.com › اخبار

 

 

به مجموعه‌ای از خازن‌های کنار یکدیگر به منظور اصلاح ضریب توان شبکه، بانک خازنی گفته می‌شود؛ و مجموعه‌ای که بتواند از طریق آن توان راکتیو را کنترل کرد....

 

 

تابلو برق خازنی چیست ؟ | انواع تابلو برق بانک خازن + قیمت

https://persiantco.com › electrical-panel-capacitive

 

 

تابلوهای بانک خازنی در توان‌های راکتیو مختلف و بنا به نیاز مشتریان طراحی و ساخته می‌شوند که بانک‌های خازنی اتوماتیک رایج‌تر و کاربردی‌ترین وسیله برای اصلاح ضریب ...

رتبه: ۵ · ‏بازبینی توسط مدیریت سایت

 

ویدیوها

 

 

16:11

بانک خازنی

آپارات

۲۲ مرداد ۱۳۹۸

 

23:11

آموزش بانک خازنی قسمت 1

آپارات

۱۷ فروردین ۱۳۹۹

 

19:19

آموزش بانک خازنی قسمت 2

آپارات

۱۷ فروردین ۱۳۹۹

---

مشاهده همه

 

بانک خازنی چیست؟ - PLCTraining.ir

https://plctraining.ir › بانک-خازنی-چیست؟

 

 

رایج ترین استفاده از یک بانک خازن به عنوان تصحیح کننده خطای منبع تغذیه در محیطهای صنعتی است. بانک خازنی از تعداد زیادی ترانسفورماتور و موتور الکتریکی استفاده ...

 

 

بانک خازنی چیست و چه کاربردی دارد؟ - شرکت المان صنعت ...

http://isbs.co › اخبار › پایگاه دانش

 

 

۲۱ تیر ۱۴۰۰ — در این مقاله در رابطه با بانک خازنی، مزایای استفاده از آن، دلایل مصرف و تجهیزات مورد نیاز و محل نصب بانک خازنی صحبت کرده ایم.

 

 

 

 

انواع تابلو برق

در این مقاله ساختار تابلو برق را بررسی می کنیم ، انواع آن ها را معرفی و اجزای داخلی آن را از نظر استاندارد ها تحلیل می کنیم.

• تابلو سازی 

   رشته ای ترکیبی است. تابلو برق در واقع یک محفظه بوده که تجهیزات الکتریکی را در بر می گیرد و البته تابلوها می توانند دربرگیرندۀ تجهیزات پنوماتیکی (سیستم های بادی) نیز باشند مانند: شیرهای برقی، کمپرسور و … .

   به طور کلی لازم به ذکر است که جهت فراگیری فنون مربوط به تابلوهای برق نیاز به فراگیری چندین آیتم اصلی است که در ذیل به اختصار عنوان می کنیم:

1.  اصولی کلی و استانداردهای مربوط به تابلوهای برق و محفظه های الکتریکی مانند درجه حفاظتی IP و درجه بندی جداسازی محفظه ها و مقابله با عوامل جوی و … در کشورهای عضو کمیسیون الکتروتکنیک بین الملل، استاندارد IEC-60529 برای طبقه بندی درجه حفاظت تابلوها در برابر عوامل خارجی (کدهای IP) استفاده می شود.
2. اصول تخصص در مورد تابلوهای برق، مقادیر نامی مانند ولتاژ و جریان نامی و …
3.  آشنایی با تجهیزات الکتریکی و عملکرد آنها و نحوۀ انتخاب صحیح آنها
4.  آشنایی با تأسیسات الکتریکی و آشنا با محاسبات مربوطه
5.  آشنایی با دروسی مانند رله و حفاظت سیستم ها- طرح پست الکتریکی و غیره
6. آشنایی با طراحی مدارات فرمان و کنترل و لاجیک

   جهت فراگیری هریک از فنون یاد شده لازم است صورت جداگانه اقدام به فراگیری کرد. البته وقتی تنها در مورد تابلوهای برق صحبت به میان می آید آیتم های 1 و 2 فوق الذکر بسیار پررنگ تر می شوند.

   البته در حرفۀ تابلوسازی، علوم مهم دیگری نیز نقش دارد که از نام بردن کلیه آن ها صرف نظر می کنم مانند علم ارگونومی و …

   به صورت کلی در مورد تابلوهای برق اصول کلی و استاندارد و همچنین تعاریف کلی وجود دارد و بسیار حائز اهمیت است. مثلاً‌ نوع تابلو از نظر ساختمان آن ها. به عنوان مثال تابلوهای ایستاده – دیواری – میزی- رک و … و هریک از آنها ساختمان منحصر بفردی دارند و کاربرد آنها نیز متفاوت است.

 

• انواع تابلو برق از نظر سطح ولتاژ

انواع تابلو برق از نظر سطح ولتاژ به دو دستۀ زیر تقسیم می شوند:

• تابلو فشار متوسط (MV)
• تابلو فشار ضعیف (LV)

 

• تابلو برق فشار متوسط

تابلوهای فشار متوسط معمولاً در سطح ولتاژ 1 تا 36 کیلو ولت قرار دارند و به صورت چند سلولی مونتاژ می شوند. تجهیزات داخل این تابلوها شامل انواع کلیدهای قدرت  یا دژنکتور، ترانسفورماتورهای اندازه گیری جریان و ولتاژ، کلیدهای جدا کننده زمین، کنتاکتورهای فشار متوسط، رله، باس بار، لوازم و تجهیزات کنترلی است.

• تابلو برق فشار ضعیف

• تعریف تابلوی فشار ضعیف

 مطابق با استاندارد IEC60439-1 تابلوی فشار ضعیف ترکیبی است از یک یا چند وسیلۀ قطع و وصل فشار ضعیف همراه با تجهیزات کنترلی، اندازه گیری، نشانگر، حفاظتی، تنظیم کننده و … مربوط به خود که به نحوی کامل نصب و سوار شده و کلیه اتصالات الکتریکی و مکانیکی داخلی و قطعات ساختمانی را شامل می شود.

 پس از تبدیل ولتاژ فشار قوی به ولتاژ فشار ضعیف در پست های ترانس، جهت تقسیم انرژی الکتریکی از تابلوهای فشار ضعیف استفاده می شود. معمولاً  ولتاژ نامی تابلوهای فشار ضعیف در جریان متناوب از 1000V و فرکانس 1000Hz و در جریان مستقیم ولتاژ نامی تابلو از 1500V بیشتر نمی شود.

تنوع مصرف کننده ها، احتیاجات مختلف در مورد طرح و اندازه تابلوهای فشار ضعیف را ایجاب می کند.

در نتیجه، تابلوهای فشار ضعیف با اندازه های استاندارد تهیه شده و بسته به احتیاج به کلیدهای خودکار و یا ترکیب کلید و فیوزهای متعدد و همچنین دستگاه های اندازه گیری و غیره برای مدارهای خروجی مجهز می شود.

این تابلوها بسته به محل نصب آنها از جنس عایق، چدن، ورقه های آهن و به شکل های مختلف: دیواری، توکار و روکار، همچنین ایستاده برای فضاهای آزاد یا سرپوشیده ساخته می شوند.

   اغلب تابلوهای موتورخانه از نوع ایستاده و بقیه تابلوها از نوع توکار تمام بسته است. در این جا لیستی ذکر می شود که شامل قطعات مکانیکی و الکتریکی داخلی تابلو است. این لیست شامل؛ ضخامت ورق ـ فریم تابلو ـ روبند ـ نوع رنگ کاری ـ جا نقشه ای – یراق آلات ـ نوع تابلو (یک درب ـ دو درب ـ نرمال ـ اضطراری) اسم شرکت سازنده تابلو ـ اسم تابلو ـ چراغ سیگنال (رنگ ـ تعداد ـ وات ـ نوع لامپ ـ فیوز) مشخصات فیوزهای داخل تابلو بعلاوه پایه فیوز ـ کلید مینیاتوی (تکفاز ـ سه فاز ـ ولتاژ قابل تحمل) رله ـ کنتاکتور ـ کلید گردان (با مشخصات کامل) مشخصات ترمینال – مشخصات شین فاز ـ نول – مقره های پشت شین ـ نوع سیم کشی داخلی تابلو ـ نوع سیم کشی خط به تابلو ـ طریقه ی انتقال سیم در تابلو (ترانکینک ـ استفاده از کمربند) استفاده از سیم یک تکه در تابلو ـ شماره گذاری خطوط روی ترمینال – استفاده از کابلشو است.

تمام این عناوین با مشخصات کامل است. وجود این مشخصات باعث عمر بیشتر تابلو، خطای کمتر و تعویض آسان تر می شود.

   وجود سیم ارت در تابلوی برق ضروری و با رنگ سبز نمایان است.

   خطوط T-S-R به ترتیب با رنگ زرد ـ قرمز ـ آبی ـ سیم نول با رنگ سیاه مشخص می شود.

   در بعضی از تابلوها روی درب تابلو یک سری کلید وجود دارد START-STOP یا یک کلیدگردان که برای روشن و خاموش کردن روشنایی و یا موتور به کار می رود.

 

این تابلوها معمولاً در جلو دارای دری هستند که دسته کلیدها، وسایل اندازه گیری، انواع پوش باتن و همچنین لامپ سیگنال بر روی آن نصب می شوند و بسته به مورد احتیاج ممکن است قسمت پشت تابلو باز یا بسته باشد.

شین های مسی حامل جریان در داخل تابلوها روی مقره های اتکائی نصب می شوند. کلیدها به وسیلۀ هادی های مسی بدون روپوش یا روپوش دار با مقاطع کافی به شین ها وصل شده است و معمولاً سیم بندی های دستگاه های اندازه گیری و کنترل در داخل کانال های پلاستیکی و یا در محفظۀ پشت تابلو قرار می گیرند.

مجموعه دستگاه های مربوط به راه اندازی الکتروموتورها یا وسایل فرمان را می توان در داخل تابلوهای استاندارد با اندازه های مناسب نصب کرد.

به طور کلی محل نصب وسایل تابلوئی و همچنین سیم کشی داخل تابلوها باید در دسترس باشد تا  به سادگی تعمیر شود.

جهت آسان تر شدن تعمیر و تعویض قطعات مستهلک شدۀ تابلو می توان از سیستم موزائیکی استفاده کرد در این سیستم وسایل طوری جاسازی شده اند که به راحتی قابل جدا شدن از کل تابلو باشد.

 

انواع تابلو فشار ضعیف

تابلوهای فشار ضعیف در سطح ولتاژ کمتر از 1000 ولت قرار دارند. ولتاژ نامی تابلوهای فشار ضعیف اغلب تا 690 ولت و ولتاژ سرویس تا 500 ولت است. تابلوهای فشار ضعیف اغلب در سه نوع زیر ساخته می شود:

الف) تابلوی دیواری (Wall Mounted)

ب) تابلوی ایستاده ثابت (Free Standing)

پ) تابلوی ایستاده کشویی

 

تابلوهای فشار ضعیف مورد استفاده در برق ساختمان را با در نظر گرفتن مکان و موقعیت قرار گرفتن آن ها نسبت به منبع تغذیه و وظیفه و نقش آن ها در سیستم کنترل و توزیع برق در دسته های زیر طبقه بندی می کنند:

• تابلوی اصلی فشار ضعیف:

در پست برق و به طرف فشار ضعیف ترانس متصل بوده و برق مجموعه را توزیع و کنترل می کند.

 

• تابلوهای نیمه اصلی فشار ضعیف:

تابلوهای برق بلوک ساختمانی یا قسمت مستقلی از مجموعه را توزیع کرده و یا از تابلوی اصلی تغذیه می شود.

 

•    تابلوهای فرعی تأسیسات و تجهیزات:

   به منظور توزیع و کنترل سیستم های برقی ویژه در برخی ساختمان ها مانند موتورخانه، آشپزخانه، رختشوی خانه و … تابلوهای فرعی استفاده می شوند که از تابلوی اصلی تغذیه می شوند.

 

• تابلو فرعی روشنایی

   این تابلوها به منظور توزیع و کنترل برق روشنایی و پریزهای عمومی به کار می روند که از تابلوی اصلی تغذیه می شوند.

 

 

 

  تابلوهای برق داخل ساختمان

   تابلوهای برق داخل ساختمان به سه دسته تقسیم می شوند:

1- تقسیم واحد

2- عمومی

3- کنتور

 

 

---

 

• انواع تابلو برق

 

الف) انواع تابلو برق از نظر محل نصب

 

• تابلو برق بیرونی

تابلو برق بیرونی (OUTDOOR) در فضای باز نصب شده و علاوه بر وظایف تابلوهای درونی، باید از تجهیزات در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻋﻮاﻣﻞ ﺟﻮی ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻛﻨﻨﺪ و  ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺧﺎﺻﻲ دارند.

– ضخامت ورق بدنه حداقل 2 میلی متر باشد.

– ابعاد پوشش سقف حداقل 5 سانتی متر از هر طرف بزرگتر از بدنه تابلو باشد.

– فقط با درب دسترسی از جلو ساخته شده و درزها با پلاستیک مخصوص، به طور کامل آب بندی شوند.

– درب مجهز به قفل مناسب شود.

– تابلو بر روی سکویی به ارتفاع 20 الی 25 سانتی متر از کف تمام شده و با استفاده از بولت هایی که درون فونداسیون کار گذاشته شده نصب می شود. طرفین سکو از هر دو طرف 10 سانتیمتر بزرگتر از لبه تابلو و ابعاد داخلی حداقل 5 سانتی متر کوچک تر از ابعاد تابلو خواهد بود.

– رنگ آمیزی بدنۀ تابلو با استفاده از رنگ مقاوم در برابر نور آفتاب (Zing Rich) انجام می گیرد.

– ابعاد تابلوهای بیرونی: حداکثر ارتفاع 120 سانتیمتر، عرض بر حسب نیاز، عمق 40 سانتیمتر.

 

---

---

 

 

• تابلو برق درونی

• تابلو برق درونی (INDOOR) تابلوهایی هستند که در محل های سرپوشیده مورد استفاده قرار می گیرند. این تابلوها وظیفۀ نگهداری تجهیزات در محل نصب شده و حفاظت از آنها در برابر برخوردهای ناخواسته را برعهده دارند.

 

ایستاده: ضخامت ورقۀ بدنه حداقل 2 میلیمتر باشد، اسکلت نگهدارنده از پروفیل و یا نبشی آهنی ساخته می شود، تابلو بر روی اطاقک کابل، کانال و یا فونداسیون با استفاده از پیچ و مهره انجام گیرد.

ابعاد تابلوی درونی با درب دسترسی از جلو:

ارتفاع 220 سانتیمتری، عرض 90 سانتیمتر، عمق 60 سانتیمتر.

ابعاد تابلوی درونی با درب دسترسی از دو طرف:

ارتفاع 220 سانتیمتری، عرض 90 سانتیمتر، عمق 80 سانتیمتر.

 

دیواری: اگر ارتفاع تابلو تا یک متر باشد ضخامت ورقه بدنه 1.25 میلیمتر بوده و برای ارتفاع بلندتر از ورق 1.5 میلیمتر ساخته می شود.

• محل ورود و خروج کابل ها با استفاده از گلند مناسب مسدود می شوند.
• برای سهولت کار، تجهیزات بر روی ورقی به ضخامت 1.5 میلیمتر نصب شده از این ورق با استفاده از پیچ و مهره به بدنۀ تابلو بسته می شود.
• حداکثر ارتفاع نصب کلیۀ تابلوهای دیواری 210 سانتیمتر از کف تمام شده تا بالای تابلو باشد.

 

 

 

 

---

---

 

ب) انواع تابلو برق از نظر کاربرد

 

•  تابلو برق توزیع

تابلو برق توزیع به منظور جمع آوری و توزیع انرژی الکتریکی به کار برده می شوند.

تابلوهای توزیع بسته به نیاز در ابعاد مختلف و نیز از نظر تجهیزات برای کاربردهای خاصی ساخته می شوند. ورودی تابلو اغلب برق شبکه سراسری است و خروجی آن مصرف کننده است. برای اتصال تابلو به ورودی و خروجی ها اغلب از ترمینال استفاده می کنند.

تابلوهای توزیع مختص تقسیم بندی جریان برق ورودی و انتقال آن است. این انتقال می تواند بین شبکه ای از تابلوهای دیگر که هر کدام کاری تخصصی انجام می دهند و یا صرفاً یک تابلوی توزیع چند منظوره صورت گیرد. در واقع این تابلو نوعی منبع تغذیه با حفاظت بالا برای دیگر تابلوها و ماشین آلات است. تقسیم بندی جریان به کمک ادوات مختلفی از جمله MCB ها و MCCB ها و با در نظر گرفتن سیستم حفاظت و محاسبات اندازه کابل ها و شمش های مسی صورت می گیرد.

 

                                                                                             نمایی از یک تابلو توزیع

 

• تابلو برق کنترل

تابلو برق کنترل با بهره گیری از تجهیزات مختلف وضعیت سیستم را سنجیده و نمایش می دهند و در صورت لزوم تنظیمات اعمال شده توسط بهره بردار را به سیستم منتقل می کنند.

 

                                                             تابلو برق کنترل

---

---

 

 

ج ) انواع تابلو برق از نظر ساختار

 

• تابلوهای METAL ENCLOSED: این تابلوها محفظۀ تمام بسته فلزی بوده و تمام تجهیزات الکتریکی اعم از کلیدها، ترانس های جریان و ولتاژ، لوازم اندازه گیری، شینه ها و … در داخل آن نصب می شود.

 

•   تابلوهای METAL CLAD: نوعی از تابلوهای METAL ENCLOSED بوده که در آنها، محفظه های مختلف از یکدیگر تفکیک شده اند. این امر موجب می شود تا اگر خطایی در یکی از محفظه ها اتفاق افتد، این خطا به محفظه های دیگر منتقل نشده و سایر محفظه ها نیز تحت تأثیر آن آسیب ندیده و محفوظ بمانند.

 

                                                                                                  انواع تابلو برق از نظر ساختار

---

---

 

 

د ) انواع تابلو برق از نظر ایستایی

• ایستاده (FREE STANDING یا SELF STANDING): تابلو حالت خود ایستا داشته و نیازی به مهار آن توسط سازه دیگری نبوده و یا به چیز دیگری تکیه ندارد. اغلب تابلوهای موتورخانه از نوع ایستاده است.

تابلوی ایستادۀ ثابت

در این تابلوها، باس بارها اغلب در قسمت فوقانی نصب شده و از طریق شینه ها و یا کابل به کلید و سایر تجهیزات الکتریکی مانند کنتاکتورها، رله ها و … ارتباط پیدا می کنند. زیر محفظۀ باس بار تجهیزات الکتریکی اعم از کلید، کنتاکتور، رله ها، ترمینال ها و … نصب می شوند. انواع پیشرفته تر تابلوهای ایستاده ثابت، تابلوهای مدولار هستند که از لحاظ ساختار، مشابه تابلوهای فشار ضعیف کشویی است.

در این تابلوها هر فیدر به شکل یک مدول در تابلو نصب شده و به وسیلۀ یک صفحه فلزی از فیدر بالایی و پایینی خود جدا می شود. این تابلوها از نظر دسترسی به سر کابل در دو نوع دسترسی از پشت و دسترسی از جلو ساخته می شوند.

 

• دیواری (WALF MOUNTED): این نوع از تابلوها روی دیوار نصب می شوند. این نوع تابلوها اگر روی سطح دیوار نصب شوند، روکار (Surface Mounted) و اگر داخل دیوار جاسازی شوند، توکار (Recessed Mounted یا Flush Mounted) نامیده می شوند.

• تابلوهای فشار ضعیف کشویی

امروزه این تابلوها به صورت گسترده در صنعت برق به خصوص در تابلوهای توزیع و یا مدارات راه انداز موتورها مورد استفاده قرار می گیرند. این تابلوها در دو نوع ورودی و خروجی ساخته می شوند.

تابلوهای خروجی شامل تعداد معینی کشو بوده که هر کشو یک فیدر خروجی را در خود جای می دهد. حداقل اندازه یک کشو یک مدول است. و هر تابلوی خروجی فضایی برابر 12 مدول را شامل می شود. اندازه کشو نیز تابعی از جریان فیدر و ابعاد تجهیزات داخل آن نظیر کنتاکتور، بی متال، کلید و … است.

 

 

بر این اساس کشوهای 1 مدوله، 2 مدوله، 3 مدوله و 4 مدوله ساخته می شوند. کلید ورودی تابلو کلیدی با جریان بالا و از نوع کلید هوایی بوده که در تابلوی ورودی نصب می شود. در بخش جلویی تابلوهای ورودی به جای کشو Cradle هایی نصب می شود و کلیدهای ورودی درون این Cradle ها قرار می گیرند. در واقع خود کلید به صورت کشویی از تابلو خارج و یا در آن نصب می شود. تابلوهای ورودی نسبت به تابلوهای خروجی از عرض بیشتری برخوردار است.

 

 

---

---

 

ه ) انواع تابلو برق از نظر متحرک بودن

   در صنایع تابلوسازی نیاز دیگری که بعد از ساخته شدن تابلوهای Metal Clad مطرح شد این بود که اگر مدار و یا تجهیزات الکتریکی بنا به هر دلیلی صدمه ببیند و از سرویس خارج شود باید سیستمی مشابه در اسرع وقت جایگزین سیستم معیوب شود. این ایده به ساخت تابلوهای کشویی (With drawable و یا Drawout) منجر و موجب تسریع در عملیات تعمیراتی شد. بدین ترتیب تابلوها را می توان به دو دسته کلی تابلوی ثابت و تابلوی کشویی تقسیم کرد.

---

---

 

ی) انواع تابلوهای برق از نظر سطح ولتاژ

 

1.  تابلوهای فشار ضعیف (LV) تا 1000 ولت.
2. تابلوهای فشار متوسط (MV) از 1000 ولت تا 36000 ولت.

 

 

                                 انواع تابلو برق

 

• اجزای تابلو برق

مهم ترین اجزا تابلو عبارتند از:

• بدنه
• کلیدها
• شینه (هادی ها)
• مقره
• دستگاه های اندازه گیری
• دستگاه های حفاظتی
• سیم ارت
• سیم اینترلاک

 

 

 

• بدنۀ تابلو برق

ﺑﺪﻧۀ ﺗﺎﺑﻠﻮ وظیفۀ ﻧﮕﻬﺪاری ﺗﺠﻬﻴﺰات در ﻣﺤﻞ ﻧﺼﺐ ﺷﺪه و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺣﻔﺎﻇﺖ از آﻧﻬﺎ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺮﺧﻮردﻫﺎی ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارد. بدنه از ﻣﻮاد ﻛﺎﻣﭙﻮزﻳﺖ، ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ ﻳﺎ آﻫﻦ ﻛﻪ ﺑﻪ روش ﭘﻮﺳﺘﻪ ای ﺳﺮد، ﻧﻮرد ﺷﺪه، ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد. ﺿﺨﺎﻣﺖ ورق ﺗﺎﺑﻠﻮﻫﺎی آﻫﻨﻲ ﺑﺮاﺳﺎس دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد و ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ موارد زیر ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲشود.

• محل استقرار تابلو
• محل ورود و خروج هادی ها
• شکل بدنه (ایستاده، دیواری، بیرونی، درونی و …)
• فرم ساخت تابلو (یکپارچه، مجزا از هم)
• قابلیت دسترسی به اجزای تابلو
• نحوۀ آرایش تجهیزات، محیط نصب تابلو و اﺑﻌﺎد آن

 

در ﺻﻮرت ﻧﻴﺎز بدنۀ ﺗﺎﺑﻠﻮ ﺑه وﺳﻴﻠﻪ ﭘﺮوﻓﻴﻞ و ﻧﺎوداﻧﻲ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻣﻲﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ اﺳﺘﺤﻜﺎم ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﻻزم ﺟﻬﺖ ﺗﺤﻤﻞ ﺿﺮﺑﺎت ﻧﺎﺷﻲ از ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺗﺠﻬﻴﺰات و ﻳﺎ وزن آﻧﻬﺎ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺪﻧﻪ ﻣﻲ تواند ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه و ﭘﺲ از ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺗﺎﺑﻠﻮ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ ﻧﺼﺐ ارﺳﺎل شود. در بعضی موارد بدنه را به ﺻﻮرت ﻗﻄﻌﺎت ﻣﺠﺰا از ﻫﻢ ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﭘﺲ از اﺗﻤﺎم تمامی ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺧم کاری، ﺟﻮﺷﻜﺎری و رﻧﮓ آﻣﻴﺰی آﻧﻬﺎ را ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪی ﻛﺮده و در ﻣﺤﻞ ﻧﺼﺐ ﻣﻮﻧﺘﺎژ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.

ﻣﺰﻳﺖ اﻳﻦ ﻧﻮع ﺗﺎﺑﻠﻮﻫﺎ ﻫﺰﻳنۀ ﻛﻤﺘﺮ در زﻣﺎن ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ و ﻧﻴﺰ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ از ﻃﺮﻓﻴﻦ و ﺳﻬﻮﻟﺖ ﺗﻌﻤﻴﺮات آن است. ﺑﺪﻧﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻃﻮری ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺿﻤﻦ ﺳﻬﻮﻟﺖ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﺗﺠﻬﻴﺰات درون ﺗﺎﺑﻠﻮ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻳﻤﻨﻲ ﻣﻤﻜﻦ را ﺑﺮای اﻓﺮادی ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﺎﺑﻠﻮ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ، ﺗأﻣﻴﻦ کند. در ﺗﺎﺑﻠﻮﻫﺎی ﻗﺪرت ﺑﺮای ﻣﺤﺪود ﻛﺮدن تابلو و همچنین جلوگیری از سرایت آتش سوزی و یا انفجار اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎ، در ﻓﻮاﺻﻞ ﻣﻌﻴﻨﻲ دیوار قائمی را در داخل تابلو نصب کرده و تابلو را به ﻗﻄﻌﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺳﻠﻮل ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪی ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. ﺗﺎﺑﻠﻮﻫﺎی ﻛﺸﻮﻳﻲ و ﻣﺪوﻻر از اﻳﻦ ﻟﺤﺎظ ﺑﺮﺗﺮی دارﻧﺪ. ﺗﺎﺑﻠﻮ در اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ از نحوۀ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻮد (ﺑﺪون درب ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺎﺑﻠﻮﻫﺎی ﺗﻮزﻳﻊ ﻓﺸﺎر ﺿﻌﻴﻒ، درب دﺳﺘﺮﺳﻲ از ﺟﻠﻮ، از ﭘﺸﺖ، دو درب، درب ﺷﻴﺸﻪ ای و….).

درب ﺗﺎﺑﻠﻮ اﻫﻤﻴﺖ زﻳﺎدی در ﺣﻔﺎﻇﺖ از ﺗﺠﻬﻴﺰات و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗأﻣﻴﻦ اﻳﻤﻨﻲ ﻛﺎرﻛﻨﺎن دارد. در ﺗﺎﺑﻠﻮﻫﺎی ﻓﺸﺎر ﻣﺘﻮﺳﻂ درﻳﭽﻪ ای در ﺑﺎﻻی ﺗﺎﺑﻠﻮ (ﺳﻘﻒ ﺗﺎﺑﻠﻮ) ﺟﻬﺖ ﺗﺨﻠﻴۀ ﺿﺮﺑﻪ ﺣﺎﺻﻞ از اﻧﻔﺠﺎر ﺗﺎﺑﻠﻮ ﺗﻌﺒﻴﻪ شده است. درﺟۀ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺑﺪﻧﻪ ﺗﺎﺑﻠﻮ ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﻴﺎز و ﺟﺪاول ﻣﻮﺟﻮد ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد.

– اسکلت نگه دار تابلو برق

نگهداری قسمت های مختلف تابلو و پوشش آن.

– پوشش تابلو برق

• حفاظت افراد در برابر قسمت های برق دار یا متحرک نصب شده.
• حفاظت تجهیزات داخلی تابلو در برابر عوامل خارجی.

 

• کاربرد تابلو برق

• فرودگاه ها
• بیمارستان ها
• ساختمان ها جهت تأمین برق مصرفی ساختمان
• کارخانجات جهت توزیع برق روشنایی، مصارف عمومی، تأمین برق ماشین آلات

 

   در تابلوهای بزرگ که جریان مصرف کننده ها زیاد است به جای سیم کشی داخل تابلو، شمش یا شینه کشی می کنند. شینه ها سطح مقطع نسبتاً بزرگی داشته و می توانند جریان های بسیار زیاد را از خود عبور دهد بدون آن که افت ولتاژ قابل ملاحظه ای را ایجاد کند.

   در تابلوهای توزیع ایستاده، برای نگه داشتن شین ها (تکیه گاه شین ها) از مقره ها استفاده می شود. در تابلوهای توزیع، از وسایلی مانند پاورمتر یا ولت متر جهت نشان دادن پارامترهای الکتریکی مانند توان مصرفی، ولتاژ، جریان، انرژی و … استفاده می کنند. همچنین وسایل حفاظتی مانند رله های جریان اضافی و فیوزها نصب می شوند.

تابلوهای دیماندی

 

تابلوهای دیماندی چیست؟

منظور از دیماند در تابلوهای دیماندی، مقدار قدرتی است که از اداره برق خریداری شده است و تجهیزات نصب شده این مقدار توان الکتریکی را می توانند به مصرف کننده با استفاده از تابلو برق ارائه دهند (منظور سیستم انتقال و ترانسفورماتور کاهنده ای است که مشترک از آن استفاده می کند.)

مصرف کننده می تواند در مقاطعی (به مدت یک سال) ازمقدار دیماند خود به صورت قراردادی کاهش دهد(بدون اینکه تجهیزات تغییری کنند) یعنی به عنوان مثال اگر دیماند خریداری شده از شرکت برق 3 مگاوات باشد می تواند مقدار آنرا بصورت قراردادی کاهش دهد. مثلا به یک مگاوات برای مدت یک سال.

این عمل برای مواقعی است که مصرف کننده مطمئن است در طول یک سال از حداکثر قدرت(دیماند) استفاده نخواهد کرد و برای کاهش هزینه ثابت دیماند، آنرا به صورت قراردادی کاهش می دهد.

نقشه و قیمت تابلو برق دیماندی یا دیماند چیست

تابلو برق دیماند تابلوی توزیعی است که یک کنتور سه فاز دیماند جهت مصارف موتور خانه و روشنایی مجتمع های مسکونی یا کارخانجات در آن بسته میشود و مصرف کننده میتواند جریان بالایی را از آن مصرف کند ، چرا که کنتورهای معمولی ساختمانهای معمولی دارای فیوز نهایتا 32 آمپری میباشند.

لذا در مجتمع های مسکونی ، بیمارستانها ، ادارات و… برق مورد نیاز جهت تاسیسات موتورخانه ، روشنایی دستگاه پله و محیط ، آسانسورها و… از تابلوی دیماند تامین میگردد. و هزینه قبض برق دیماند را مشترکین بصورت شارژ ماهیانه پرداخت میکنند.

دیماند قراردادی قبض برق سه فاز ساختمان چیست

مشخصات تابلو برق دیماند: کنتور برق دیماند فقط ولتاژ را میخواند و آمپر مصرفی از روی هر فاز را بوسیله CT یا ترانس جریان میخواند و هزینه برق مصرفی را محاسبه میکند. اجزای آن میتواند از قطعات فیوزهای مینیاتوری ، کنتاکتور ، تایمرها (مثلا جهت کنترل روشنایی) ، کنترل فاز ، شینه کشی و… جهت توزیع برق به محل های مختلف وجود داشته باشد.

این تابلو دارای یک عدد کلید قدرت ورودی است که محاسبه آن به این صورت است که برق (توان) مصرفی تمامی قطعات و المانهایی که در خروجی نیاز داریم را با هم جمع کرده و آمپر ماکزیمم مورد نیاز را محاسبه می نماییم. تابلو متناسب با نقشه طراح ساخته شود و در ورودی و خروجی تابلو برق حتما از گلند مناسب استفاده کنید و مطمان شوید که ارت مناسب به بدنه تابلو برق و خروجیها متصل شود.

محاسبه دیماند برق یا برآورد بار در تاسیسات الکتریکی

برآورد بار در تاسیسات یا محاسبه دیماند برق اولین گام در طراحی تاسیسات الکتریکی است. در این مرحله مشخص می شود که تاسیسات به چه مقدار انرژی الکتریکی نیاز دارد. برآورد بار یا محاسبه دیماند در تمام تاسیسات الکتریکی مانند ساختمان، صنعتی، بیمارستان ها و غیره انجام می شود. در این مقاله روش برآورد بار با در نظر گرفتن ضریب بهره برداری و ضریب هم زمانی شرح داده می شود. در بخش های پایانی مقاله دو مثال از برآورد دیماند ساختمان و تاسیسات صنعتی را مشاهده می کنید. به صورت کلی تعریف دیماند را می توان به انرژی مورد نیاز تاسیسات خلاصه کرد. اطلاعات به دست آمده از دیماند یا توان مورد نیاز تاسیسات در خرید انشعاب، ترانسفورماتور، ژنراتور، طراحی تابلوها، سایزکردن کابل ها و غیره بسیار اهمیت دارد.

توان مورد نیاز تاسیسات الکتریکی

به منظور طراحی تاسیسات الکتریکی و خرید انشعاب باید حداکثر دیماند برق مورد تقاضا از شبکه یا سیستم محاسبه شود. هنگام طراحی تاسیسات الکتریکی صرفا جمع کردن توان بارهای نصب شده غیر مهندسی و غیر اقتصادی است. به عبارت ساده تر نمی توان به منظور محاسبه ی دیماند یا برآورد بار از جمع ساده ی لیست بارها استفاده کرد. هدف این بخش نشان دادن اهمیت برخی فاکتورهای مهم هنگام محاسبه بار مصرفی شامل موارد زیر است:

• ضریب همزمانی: عدم کارکرد تمام تجهیزات الکتریکی در یک گروه خاص
• ضریب بهره برداری یا حداکثر بار: عدم کار کرد تمام تجهیزات مانند موتورهای الکتریکی در بار کامل
• ارزیابی بارهای موجود و پیش بینی شده

مقادیر ارائه شده در این بخش بر اساس تجربه و اطلاعات جمع آوری شده از تاسیسات الکتریکی در حال کار است. در این بخش علاوه بر ارائه‌ی داده‌های اساسی به منظور طراحی مدارهای جداگانه، نتایج و مقادیر جهانی در طراحی تاسیسات الکتریکی نیز آورده شده است. اطلاعات فوق مشخص کننده‌ی الزامات مربوط به منبع تغذیه مانند شبکه توزیع، ترانسفورماتور MV/LV و ژنراتور خواهند بود. در نظر داشته باشید که نحوه محاسبه دیماند به صورت مستقیم در هزینه های انشعاب، کابل ها، رنج بریکرها و غیره تاثیر گذار است.

توان نصب شده یا منصوبه بر اساس کیلو وات

تمام تجهیزات و وسایل الکتریکی دارای مشخصاتی به منظور نشان دادن توان نامی یا Pn هستند. توان نصب شده یا منصوبه، حاصل جمع توان نامی تمام تجهیزات مصرف کننده‌ی موجود در تاسیسات الکتریکی است. این توان را می توان از طریق لیست بار لود لیست به دست آورد. کافی است تمام بارهای الکتریکی موجود در تاسیسات را لیست کرده و مقابل آن توان نامی را ثبت کنید. این روند به منظور به دست آوردن توان نصب شده در ساختمان ها نیز صادق است.

در نظر داشته باشید که جمع توان نصب شده در تاسیسات الکتریکی در عمل به معنی توان حقیقی مورد نیاز نیست. به عنوان مثال موتورهای الکتریکی را در نظر بگیرید:

• توان درج شده روی الکتروموتورها نشان دهنده‌ی توان مکانیکی روی شفت آن‌ها است.
• تجهیزات الکتریکی از جمله الکتروموتورها دارای تلفات و ضریب توان هستند.
• با توجه به دو نکته ی بالا می توان اثبات کرد که توان دریافت شده از شبکه بیشتر توان خروجی خواهد بود.

لامپ‌های فلورسنت و گازی با بالاست از دیگر نمونه‌ها هستند. در این تجهیزات نیز توان درج شده روی لامپ کمتر از توان مصرفی لامپ و بالاست است. روش‌های محاسبه‌ی توان واقعی موتورها و تجهیزات روشنایی در بخش 3 راهنمای تاسیسات الکتریکی اشنایدر شرح داده شده است. توان مورد نیاز بر اساس KW به منظور انتخاب توان نامی ژنراتورها و باطری‌ها ضروری است. این روش در محاسبه‌ی توان یک محرک اولیه مانند دیزل نیز صادق می‌باشد. در تغذیه از شبکه‌ی LV عمومی یا ترانس MV/LV اغلب توان به شکل ظاهری و بر اساس KVA بیان می‌شود.

توان نصب شده یا منصوبه بر اساس کاوا

توان ظاهری نصب شده در تاسیسات الکتریکی معمولا حاصل جمع KVA بارهای مجزا است. با این حال حداکثر توان ظاهری یا KVA مورد نیاز برابر با توان ظاهری منصوبه نیست. حداکثر توان ظاهری مورد تقاضای یک بار که ممکن است یک دستگاه مجزا باشد؛ حاصل توان نامی آن و ضرایب زیر خواهد بود:

• راندمان به صورت واحد یا پریونیت که مساوی با \(\eta  = \frac{{output\;kW}}{{input\;kW}}\) است.
• کسینوس فی یا ضریب توان که مساوی با \(\frac{{kW}}{{kVA}}\) می باشد.

به صورت کلی توان ظاهری مورد تقاضای بار بر اساس kva به صورت \({P_a} = \frac{{{P_n}}}{{\eta  \times Cos\varphi }}\) محاسبه می‌شود.

باتوجه به مطالب فوق حداکثر جریان یا Full-load Current یا همان Ia برای بارهای تکفاز و سه فاز  متعادل به این شکل محاسبه می‌شود:

به منظور دقت بیشتر باید حداکثر میزان بار موتور در نظر گرفته شود. گاهی ممکن است موتور با توانی کمتر از مقدار نامی در حال کار باشد.

\[{I_a} = \frac{{{P_a} \times {{10}^3}}}{V}\]

\[{I_a} = \frac{{{P_a} \times {{10}^3}}}{{\sqrt 3  \times U}}\]

در این فرمول‌ها:

• Pa توان ظاهری یا توان اصلاح شده
• V ولتاژ فاز با نول
• U ولتاژ فاز با فاز

تخمین توان ظاهری نصب شده

لازم به ذکر است که توان ظاهری کل به صورت دقیق حاصل جمع توان ظاهری محاسبه شده برای هر بار مجزا نیست. این نکته در خصوص بارهای با ضریب توان یکسان صدق نمی‌کند. با این حال معمولا توان ظاهری یا KVA تمام بارها به صورت ساده باهم جمع می‌شوند. نتیجه‌ی جمع توان ظاهری بارها یک عدد برحسب KVA بوده که با حاشیه‌ی طراحی قابل قبول، مقداری بالاتر از توان واقعی خواهد بود.

هنگامی که ویژگی برخی یا تمام بارها نامشخص باشد می توان از جدول‌های راهنما به منظور برآورد تقریبی توان مورد نیاز بر اساس VA استفاده کرد. قابل ذکر است که بارهای مجزا معمولا بسیار کوچک بوده و توان آن‌ها با واحدهای kVA یا kW بیان نمی‌شود. در ادامه جدول برآورد توان ظاهری نصب شده را مشاهده می‌کنید. قابل ذکر است که تخمین بارهای روشنایی براساس محیط 500 متر مربعی هستند.

جدول محاسبه دیماند یا بار مصرفی مدارهای روشنایی فلورسنت با ضریب توان اصلاح شده 0/86

نوع تاسیسات یا محیط	توان ظاهری تخمینی به شکل VA بر متر مربع با لامپ فلورسنت و رفلکتور صنعتی (1)	میانگین سطح روشنایی\(Iux = Im/{m^2}\)
راه ها و بزرگ راه ها، محل های ذخیره سازی یا انبار، کارهای شیفتی	7	150
کارهای سنگین مانند ساخت و مونتاژ قطعات بسیار بزرگ	14	300
کارهای روزانه مانند امور اداری	24	500
کارهای ظریف مانند دفترهای طراحی و کارگاه های مونتاژ با دقت بسیار بالا	41	800

(1) به عنوان مثال لامپ 65 وات بدون محاسبه‌ی بالاست و شار نوری 5100 لومن و بازده  نوری 78.5 لومن بر وات

 

جدول محاسبه دیماند یا بار مصرفی مدارهای قدرت:

نوع تاسیسات یا محیط	توان تخمینی VA بر متر مربع
ایستگاه پمپاژ هوای فشرده	3 تا 6
تهویه محیط	23
بخاری‌های الکتریکی با همرفت هوا در:•          خانه‌های شخصی   •          آپارتمان‌ها	115 تا 146   90
دفترها	25
کارگاه‌های توزیع	50
کارگاه‌های مونتاژ	70
کارگاه‌های ماشین سازی	300
کارگاه نقاشی	350
کارخانه‌های ذوب و فلز کاری	700

برآورد حداکثر دیماند واقعی بر اساس کاوا

هنگام محاسبه دیماند یا محاسبه بار مصرف در نظر داشته باشید که تمام بارهای جداگانه لزوما با قدرت اصلی و به صورت همزمان کار نمی‌کنند. به وسیله‌ی فاکتورهای ku و ks می‌توان حداکثر توان و دیماند حقیقی توان ظاهری مورد نیاز تاسیسات را تعیین کرد. این فاکتورها عبارتند از:

• Ku ضریب بهره برداری یا حداکثر بار
• Ks ضریب همزمانی

ضریب بهره برداری

در نظر گرفتن ضریب بهره برداری هنگام محاسبه دیماند بسیار مهم است. همانطور که می دانید در شرایط بهره برداری عادی معمولا میزان توان دریافتی یک بار یا Load کمتر از توان نامی آن است. با توجه به این موضوع استفاده از ضریب بهره برداری یا میزان بار با عنوان ku هنگام برآورد مقدار واقعی بار بسیار رایج است. این ضریب باید برای تمام بارهای جداگانه به ویژه موتورهای الکتریکی در نظر گرفته شود. تاکید می شود که موتورها به ندرت با توان نامی یا بار کامل کار می‌کنند.

ضریب بهره برداری یا فاکتور ku برای موتورهای نصب شده در تاسیسات صنعتی معمولا به صورت متوسط 0.75 است. این ضریب در بارهای روشنایی با لامپ‌های رشته‌ای همیشه برابر با 1 است. برای مدار پریز‌ها این ضریب کاملا به نوع وسایل متصل شده یا تغذیه شده از پریزها بستگی دارد. ضریب بارگیری در خودروهای الکتریکی به صورت سیستماتیک معادل 1 برآورد می‌شود. علت در نظر گرفتن ضریب 1 در خودرو بعلت زمان طولانی معمولا چند ساعت برای شارژ کامل باتری‌ها است. در ضمن برای این تجهیزات به یک مدار اختصاصی یا تابلوهای دیواری در ایستگاه‌های شارژ نیاز است.

 

ضریب همزمانی

گام بعدی هنگام محاسبه بار مصرف در نظر گرفتن ضریب همزمانی است. این یک تجربه‌ی رایج و مهم است که در عمل هرگز تمام بارهای نصب شده در یک تاسیسات مشخص به صورت همزمان کار نمی‌کنند. با توجه به این موضوع همیشه میزانی از تنوع بارها وجود داشته و این قانون باید هنگام برآورد بار در نظر گرفته شود. به همین منظور ضریب همزمانی و تنوع با فاکتور ks هنگام برآورد میزان بار واقعی لحاظ می‌شود. در IEC 600500 با عنوان International Electrotechnical Vocabulary این ضریب به شرح زیر تعریف شده است:

• ضریب تصادفی یا مصرف هم زمان: یک نسبت که به صورت عدد یا درصد از حداکثر دیماند همزمان گروهی از وسایل یا مصرف کننده‌ها در یک زمان مشخص به مجموع حداکثر دیماند آن‌ها به صورت جداگانه در همان زمان بیان می‌شود. طبق تعریف این مقدار همیشه کوچکتر مساوی یک بوده و می‌تواند به شکل درصد محاسبه شود.
• ضریب گوناگونی: این فاکتور برخلاف ضریب تصادفی بوده و همیشه بزرگتر مساوی 1 است.

در عمل اصطلاح رایج فاکتور گوناگونی است اما به جای آن ضریب تصادفی استفاده شده و مقدار آن کمتر مساوی 1 است. اصطلاح پرکاربرد و جایگزین دیگر ضریب همزمانی است. با توجه به این توضیحات باید از ضریب همزمانی در محاسبات توان یا جریان مدارها استفاده کنیم.

نکات مهم جهت تعیین ضریب همزمانی

ضریب همزمانی یا ks به هر گروه از بارهای تغذیه شده از تابلوی توزیع  یا تابلوهای فرعی اعمال می‌شود. تعیین ضریب ks برعهده طراح بوده زیرا مستلزم داشتن اطلاعات دقیق در خصوص تاسیسات است. در این بخش حتما باید به بارهایی که باید از مدارهای جداگانه تغذیه شوند نیز دقت کرد. باتوجه به موارد شرح داده شده نمی‌توان مقادیر دقیق ks را اعلام کرد. در ادامه چند نمونه از جدول‌های ضریب همزمانی آورده شده است.  این جدول ها از استانداردها یا راهنماهای محلی تهیه شده و مربوط به استانداردهای بین المللی نیستند. جداول فقط به عنوان مثال بوده و هدف اصلی آن ها بیان مفهوم ضریب همزمانی است.

 

ضریب همزمانی برای یک بلوک آپارتمان

برخی مقادیر معمول ضریب همزمانی را در جدول زیر مشاهده می‌کنید. این جدول طبق استاندارد NFC14-100  فرانسه برای یک بلوک آپارتمان در نظر گرفته شده است. این ضرایب برای مصرف کننده‌های خانگی، بدون گرمایش الکتریکی با تغذیه از مدار سه فاز 4 سیمه با ولتاژ 400/230 هستند. در صورت استفاده‌ی مشترکین از واحدهای الکتریکی ذخیره‌ی گرما، ضریب 0.8 صرف نظر از تعداد مصرف کننده گان توصیه می‌شود.

تعداد مصرف کننده‌گان پائین دست	ضریب همزمانی یا ks
2 تا 4	1
5 تا 9	0.78
10 تا 14	0.63
15 تا 19	0.53
20 تا 24	0.49
25 تا 29	0.46
30 تا 34	0.44
35 تا 39	0.42
40 تا 49	0.41
50 و بیشتر	0.38

مثال محاسبه دیماند برق ساختمان

طبق تصویر زیر یک آپارتمان دارای 25 مشترک و 6 کاوا بار نصب شده برای هر متقاضی می‌باشد. جمع کل بار نصب شده در ساختمان برابر با 24+36+30+24+36 یعنی 150 کاوا می باشد. طبق جدول فوق ضریب همزمانی در این آپارتمان با 25 مشترک معادل معادل 0.46 خواهد بود. توان ظاهری مورد نیاز این واحد معادل ضرب 150 در 0.46 یعنی 69 کاوا است. باتوجه به شکل می‌توان میزان جریان دریافتی هر بخش از فیدر اصلی را مشخص کرد.

 

می‌توان سطح مقطع کابل تغذیه کننده‌ی ساختمان به صورت عمودی را با افزایش طبقات کاهش داد. در این حالت کابل طبقه‌ی اول بزرگترین سطح مقطع و طبقه‌ی آخر کوچکترین سطح مقطع را دارد. تغییر در سطح مقطع هادی ها حداقل باید 3 طبقه فاصله داشته باشد.

• جریان طبقه همکف تا طبقه سوم:

\[\frac{{150kva \times 0.46 \times {{10}^3}}}{{400\sqrt 3 }} = 100A\]

• جریان وارد شده به طبقه سوم:

\[\frac{{\left( {36 + 24} \right)kva \times 0.63 \times {{10}^3}}}{{400\sqrt 3 }} = 55A\]

ضریب همزمانی در تابلوهای توزیع

استانداردهای IEC61439-1 و 2 ضریب همزمانی در تابلوهای توزیع را به یک شکل تعریف کرده و مقدار آن را همیشه کمتر مساوی یک در نظر گرفته‌اند. IEC61439-2 همچنین بیان می‌کند که در صورت عدم توافق بین سازنده‌ی تابلو و کاربر در خصوص جریان حقیقی بار می‌توان از جدول زیر استفاده کرد. جدول 101 از IEC61439-2 در خصوص تخمین بار مدارهای خروجی یا گروهی از مدارهای خروجی یک تابلو است. اگر مدارها عمدتا روشنایی هستند توصیه می‌شود تا ضریب ks را نزدیک به یک در نظر بگیرید.

نوع بار	ضریب بارگذاری فرض شده
توزیع شامل 2 یا 3 مدار	0.9
توزیع شامل 4 تا 5 مدار	0.8
توزیع شامل 6 تا 9 مدار	0.7
توزیع شامل 10 مدار و بیشتر	0.6
محرک های برقی	0.2
موتورهای کوچکتر مساوی 100 کیلو وات	0.8
موتورهای بزرگتر از 100 کیلو وات	1

ضریب همزمانی با توجه به عملکرد یا نوع مدار

در جدول زیر ks قابل استفاده در مدارهای تغذیه کننده‌ی بارهای متداول آورده شده است. این جدول برگرفته از راهنمای عملی UTEC 15-105 جدول AC فرانسه است. در این جدول باید به اعداد یک و دو توجه شود. عدد (1) به این اشاره می کند که در شرایط خاص مخصوصا تاسیسات صنعتی این ضریب می‌تواند بیشتر باشد. (2) نیز بیانگر این است که جریان درنظر گرفته شده باید معادل جریان نامی موتور بعلاوه ی یک سوم جریان راه انداز آن باشد.

نوع یا کاربرد مدار	ضریب همزمانی
روشنایی	1
گرمایش و تهویه‌ی هوا	1
پریزها	0.1 تا 0.2 (1)
آسانسور و بالابرها (2):•          برای قوی ترین موتور   •          برای دومین موتور قوی •          برای تمام موتورها	10.75   0.6

برآورد با یا نحوه محاسبه دیماند برق در یک بخش صنعتی

در این بخش یک مثال به منظور برآورد حداکثر دیماند ظاهری به شکل kVA در تمام سطوح تاسیسات آورده شده است. نکته ی مهم در در این مثال روش استفاده از فاکتورهای ku و ks در محاسبه بار مصرفی می باشد. محاسبه دیماند این شرکت به صورت مرحله به مرحله بوده و تا نقطه‌ی دریافت انرژی ادامه پیدا می‌کند. با توجه به لیست بارها می توان دید که کل توان ظاهری نصب شده در این تاسیسات 126.6 کاوا است. این مقدار با در نظر گرفته ضرایب همزمان و بهره برداری کاهش یافته و مقدار دیماند واقعی در ترمینال های LV ترانس MV/LV معادل 65 کاوا می شود. در نظر داشته باشید که جمع کردن توان بارها غیر مهندسی بوده و فقط هزینه های دیماند، ترانس، کابل ها و غیره را افزایش می دهد.

 

به منظور انتخاب سایز کابل مدارهای توزیع داخلی در تاسیسات باید مقدار جریان را طبق فرمول \(I = \frac{{kVA \times {{10}^3}}}{{U\sqrt 3 }}\) محاسبه کرد. در این فرمول:

• kVA توان ظاهری واقعی سه فاز نشان داده شده در دیاگرام
• U ولتاژ فاز با فاز برحسب ولت

لیست بارها و دیاگرام تاسیسات به منظور محاسبه ی دیماند در تصویر زیر آورده شده است. فاکتورهای در نظر گرفته شده فقط به عنوان شرح روش محاسبه بار مصرفی هستند. به منظور مشخص کردن فاکتورهای همزمانی و میزان بار باید به استانداردهای منطقه‌ای مراجعه کرد. در نظر داشته باشید که الگوی مصرف و ضرایب فوق با توجه به کشور، شرایط آب و هوایی، استانداردها و غیره متفاوت بوده و ما باید از جداول مربوط به کشور خود استفاده کنیم.

در اولین بخش از سمت چپ لیست بارها و تعداد آن ها آورده شده است. همانطور که مشاهده می کنید این شرکت دارای سه بخش یا کارگاه با عنوان های A و B و C است. در ستون بعدی توان ظاهری یا Apperent Power هر بار را مشاهده می کنید. توان ظاهری در این بخش با Pa و واحد kVA مشخص شده است. ستون بعدی با عنوان ضریب بهره برداری بوده و مقدار توصیه شده برای هر بخش را در یک مربع نمایش می دهد. نتیجه ی ضرب این فاکتور در Pa در ستون بعدی با عنوان حداکثر توان ظاهری دیماند یا Apperent power demand max. kVA آورده شده است.

در بخش اول یا Level 1 بارها دسته بندی شده و به تابلوی توزیع فرعی یا Distribution box متصل می شوند. در این بخش نیز از ضرایب مختلفی برای خروجی ها استفاده شده است. به عنوان مثال در کارگاه A از ضریب 0.75 برای موتورها و ضریب 0.2 برای پریز ها و ضریب 1 برای روشنایی استفاده شده است. ضریب این مقادیر در ستون حداکثر توان ظاهری دیماند یا Apperent power demand max. kVA باعث کاهش مجدد مقادیر می شود. مقادیر جدید با عنوان Apperent power demand kVA در طراحی خروجی های تابلوی سطح دوم یا Level 2 در نظر گرفته خواهد شد. تمام بارهای کارگاه A در نهایت به تابلوی سطح دو یا Level 2 متصل می شوند. در این تابلو نیز از ضریب همزمانی 0.9 استفاده شده و توان کل یا دیماند کل کارگاه معادل 18.9 محاسبه می شود.

مرحله ی بعدی تابلوی اصلی شرکت است. این تابلو در سطح 3 یا Level 3  بوده و دارای سه خروجی برای کارگاه های A تا C می باشد. در این تابلو نیز از ضریب هزمانی 0.9 استفاده شده است. ضریب عدد 0.9 در دیماند مورد نیاز هر کارگاه یعنی 18.9+15.6+37.8 معادل 65 کاوا خواهد شد. همانطور که مشاهده می کنید دیماند مورد نیاز کارگاه 65 کاوا بوده در حالی که لیست بارها معادل 126 کاوا است. اختلاف این دو عدد نشان دهنده ی ضرایب بهره برداری و هزمانی در محاسبه ی دیماند یا بار مصرفی حقیقی می باشد. برای درک بهتر موضوع می توانید سالن های B و C از تصویر زیر را در نظر گرفته و مقادیر را خودتان محاسبه کنید. ضرایب ذکر شده در این بخش ها را می توان از جدول های قبلی به دست آورد.

 

انتخاب سایز ترانسفورماتور

هنگام تغذیه ی تاسیسات به صورت مستقیم از ترانسفورماتور MV/LV باید سایز مناسب آن را انتخاب کنیم. انتخاب سایز مناسب ترانسفورماتور پس از برآورد و محاسبه حداکثر دیماند برق و با توجه به موارد زیر انجام می‌شود:

• امکان ارتقاء ضریب توان تاسیسات با جبران سازی توان راکتیو
• برنامه‌های توسعه و افزایش بار تاسیسات
• محدودیت‌های نصب مانند دما و ارتفاع از سطح دریا
• رنج استاندارد ترانسفورماتورها

 

جریان نامی سمت LV در بار کامل ترانسفورماتور سه فاز با فرمول \({I_n} = \frac{{{P_a} \times {{10}^3}}}{{U\sqrt 3 }}\) محاسبه می‌شود. در این فرمول:

• Pa توان ظاهری ترانسفورماتور بر حسب kVA
• U ولتاژ فاز با فاز در بی باری بر حسب ولت مانند 237 یا 410 ولت
• جریان بر حسب آمپر

در ترانسفورماتورهای 400 ولت سه فاز می توان از ضرب kVA در 1.4 جریان را به صورت تقریبی به دست آورد. جریان در ترانسفورماتورهای تکفاز به شکل \(In = \frac{{Pa \times {{10}^3}}}{V}\) محاسبه می شود. در این فرمول V ولتاژ بین ترمینال های LV در بی باری است.

رنج استاندارد ترانسفورماتورها

این جدول طبق IEC 60076 بیان کننده ی رنج استاندارد ترانسفورماتورهای MV/LV و جریان نامی LV آن ها است. جهت محاسبه‌ی جریان نامی در ولتاژ متفاوت می‌توان از فرمول‌های زیر استفاده کرد:

\[{I_n} = \frac{{{P_a} \times {{10}^3}}}{{U\sqrt 3 }}\]

\[In = \frac{{Pa \times {{10}^3}}}{V}\]

توان ظاهری kVA	جریان در ولتاژ 237	جریان در ولتاژ 410
100	244	141
160	390	255
250	609	352
315	767	444
400	974	563
500	1218	704
630	1535	887
800	1949	1127
1000	2436	1408
1250	3045	1760
1600	3898	2253
2000	4872	2816
2500	6090	3520
3150	7673	4436

انتخاب منابع تغذیه

به منظور افزایش تداوم در تغذیه‌ی تاسیسات الکتریکی می‌توان از منابع آماده به کار یا استندبای نیز استفاده کرد. انتخاب‌ها و مشخصه‌های این منابع جایگزین بخشی از معماری شبکه است که در فصل‌های دیگر کتاب شرح داده شده است. انتخاب منبع اصلی معمولا بین اتصال به شبکه‌های توزیع LV یا MV است. در برخی از تاسیسات منبع اصلی نیز می‌تواند انواع ژنراتورهای گردان باشد. استفاده از ژنراتورها به عنوان منبع اصلی در مناطق بسیار دور افتاده و بدون دسترسی به شبکه‌های LV و MV انجام می‌شود. البته در مواردی که قابلیت اطمینان شبکه از قابلیت اطمینان درخواستی کمتر باشد نیز از ژنراتورها به عنوان منبع اصلی استفاده خواهد شد.

علت های اتصال به شبکه فشار متوسط

در عمل ممکن اتصال به شبکه‌های MV با دلایل مختلفی انجام می‌شود. برخی از مهمترین دلایل عبارتند از:

• بارهای بالا: این مقدار با توجه به قوانین منطقه‌ای تعیین شده ولی به صورت معمول توان‌های بیشتر از 250kVA به شبکه‌ی MV متصل می‌شوند.
• قابلیت اطمینان: در شرایطی که قابلیت اطمینان درخواستی بیشتر از قابلیت اطمینان شبکه LV باشد، تاسیسات به شبکه MV متصل می‌شوند.
• توسعه: در صورتی که تاسیسات در حال راه‌اندازی بوده و نیاز به توان بیشتری در آینده خواهد داشت.
• بروز اشکال و صدمه به دیگران: در صورت تاثیر تاسیسات روی شبکه‌ی LV و ایجاد اختلال در کار دیگر مشترکین معمولا از سطح MV استفاده می‌شود.

 

مزایای اتصال به شبکه‌ی فشار متوسط

مزایای مشترک MV:

• عدم اختلال توسط مشترکین LV
• انتخاب آزادانه‌ی سیستم زمین بخش LV
• تعرفه‌های اقتصادی گسترده
• توانایی افزایش بار در مقیاس‌های بزرگ

 

نکات مهم:

• متقاضی مالک پست MV/LV بوده و در برخی کشورها باید پست را با هزینه‌ی خود ساخته و تجهیز کند.
• نگهداری از پست نیز ممکن است با هزینه‌ی متقاضی انجام شود.
• در برخی از شرایط خاص ممکن است شرکت توزیع در احداث خط MV سرمایه گذاری کند.
• مقداری از هزینه‌های اتصال ممکن است در برخی کشورها به اولین مشترک بازگردانده شود.
• به عنوان مثال پس از اتصال مشترک دوم به شبکه‌ی MV احداث شده توسط اولین متقاضی در زمان مشخص
• متقاضی تنها به بخش LV تاسیسات دسترسی دارد. دسترسی به بخش عملیاتی و اندازه گیری MV تنها مخصوص پرسنل شرکت توزیع است.
• در برخی کشورها امکان کار با حفاظت اصلی مانند بریکر یا سکسیونر فیوزدار توسط متقاضی نیز وجود دارد.
• نوع و محل قرارگیری پست باید با توافق بین شرکت توزیع و متقاضی مشخص شود.

دستورالعمل رنگ کاری و حفاظت در برابر زنگ زدگی

دستورالعمل رنگ کاری

الف- به منظور افزایش چسبندگی رنگ و ایجاد پوشش مناسب بر روی سطوح فلز، ضروریست قطعات فلزی بعد از ساخت و قبل از رنگ آمیزی مراحل سه گانه چربی زدایی، زنگ زدایی، فسفاته کاری و سپس کشیدن یک لایه آستری را به عنوان زیرسازی رنگ سپری نمایند.

ب- رنگ کاری: سازنده تابلو با توجه به منطقه ای که تابلو در آنجا نصب می شود، باید نوع رنگ و ضخامت پوشش را انتخاب و بکار برد.

بعد از رنگ آمیزی، آزمونهایی که در ادامه خواهد آمد بر روی تابلو انجام شده و در صورت موفقیت آمیز بودن این آزمونها، رنگ آمیزی تابلو قابل قبول خواهد بود.

1- چربی زدایی

 به منظور رفع روغن، چربی، گریس و غبار موجود بر روی سطح قطعات که باعث ممانعت نفوذ آب روی سطح قطعه می گردد، عملیات چربی گیری جهت زدودن آلودگی های مزبور، به سه طریق ذیل صورت می پذیرد:

الف) بصورت سرد با محلولهای خنثی نظیر پرکلراتیلین- تری کلراتیلین- نفت و بنزین

ب) بصورت گرم با محلولهای قلیایی نظیر هیدرو کسید سدیم و کربنات سدیم و پاک کننده های سنتز شده

ج) بصورت الکتریکی، کاتدی و آندی، روش اولتراسونیک (در صنایع خودروسازی)

چربی گیری بطریق سرد (الف)، بدلیل وقت گیر بودن و ضعف کیفیت در این صنعت مطرح نمی باشد. در روش الکتریکی حجم سرمایه گذاری اولیه بسیار زیاد است و همچنین با توجه به مصرف الکترولیتها، مقرون به صرفه و اقتصادی نیست.

طریقه شستشوی گرم با مواد قلیائی، بدلیل کم هزینه بودن، سرمایه گذاری اولیه کم و … در صنایع فلزی بیشتر مورد توجه بوده و امروزه در صنایع تابلو سازی متداول می باشد.

1-1- چربی زدایی با محلولهای قلیایی

آلودگیهای چرب روی سطح قطعات فلزی، بوسیله پاک کننده های قلیایی حل شده و تشکیل محلول امولیسیونی  می دهد. با دور کردن قطعه از محلول امولسیونی، تماس آب با سطح قطعه بر قرار شده و قطعه آب پذیر می شود. تأیید و کیفیت چربی گیرهای قلیائی به عوامل مختلف زیر بستگی مستقیم دارد:

– شکل هندسی قطعه

– نوع چربی، کهنه یا نو بودن و درجه حلالیت آن

– حد و مرز مورد نظر برای تمیز شدن

– انتخاب چربی گیر مناسب نسبت به فلز مورد مصرف

– قدرت چربی گیری ماده انتخابی

– درجه حرارت و غلظت محلول چربی گیر

– شیوه چربی گیری

 

1-2- ترکیبات پاک کننده های قلیایی

ترکیبات مختلف پاک کننده های قلیایی به شرح زیر می باشد:

– هیدرو کسید سدیم و هیدروکسید پتاسیم به عنوان صابونی کننده و امولسیونر

– کربنات سدیم و کربنات کلسیم به عنوان حل کننده روغنها و چربی های معدنی

 – تری سدیم فسفات و هگزا متا فسفات به عنوان نفوذ کننده در چربیهای سخت

 – سدیم متا سیلیکات و سدیم دی سیلیکات به عنوان رقیق کننده

– اسید بوریک – سدیم تترا بورات به عنوان تنظیم کننده PH  محلول

– سولفات سدیم و نیترات سدیم به عنوان بازدارنده و جلوگیری از خورندگی

– تری اتانول آمین و سیانور سدیم

– نمک های احیا کننده به عنوان خنثی نمودن اکسیدهای سطح فلز

 

1-3- شرایط محلول پاک کننده قلیائی

– برای چربی گیری قطعات آهنی و فولاد باید از پاک کننده قلیائی با PH ، 12 تا 14 استفاده نمود.

– برای چربی گیری فلزات مسی برنز و آلیاژهای مربوطه از پاک کننده قلیائی با PH ، 11 تا 12 استفاده نمود.

– برای چربی گیری فلزات روی، آلومینیوم و آلیاژهای مربوطه از پاک کننده قلیایی با PH ، 9 تا 11 استفاده نمود.

 بایستی توجه شود که چربی گیر، با توجه به محدوده PH عنوان شده مورد استفاده قرار گیرند تا در مدت زمان عملیات، خورندگی در سطح قطعه ایجاد نشود.

انتقال قطعات از محلول چربی گیری قلیائی به مراحل بعدی بایستی با شستشوی قطعه با آب داغ، همراه باشد تا در محلولهای بعدی ایجاد مزاحمت نکند. در عملیات چربی گیری، غلظت و درصد مواد چربی گیر در محلول بایستی بطور مرتب اندازه گیری، کنترل و تصحیح شود.

 

 

1-4– عوامل مهم در چربی زدایی

1-4-1- غلظت محلول قلیائی

غلظت محلول قلیائی برای شیوه غوطه وری 5 تا 10 درصد حجمی و برای شیوه پاششی 1 تا 3 درصد حجمی   می باشد. غلظت بایستی همیشه در حد متوسط مقادیر مشخص شده محفوظ نگهداشته شود؛ کمتر و بیشتر شدن آن بر زمان و کیفیت عملیات اثر می گذارد.

1-4-2- درجه حرارت محلول قلیائی

درجه حرارت محلول برای شیوه غوطه وری 65 تا 75 درجه سانتیگراد و برای شیوه پاششی 60 تا 75 درجه سانتیگراد می باشد. حد متوسط درجه حرارت بایستی رعایت گردد، زیرا تغییرات جزئی دما زمان عملیات را طولانی نموده و باعث تجزیه شیمیائی می شود.

1-4-3- زمان عملیات چربی گیری

این زمان برای شیوه غوطه وری 5 تا 7 دقیقه و برای شیوه پاششی 2 تا 5 دقیقه می باشد. این زمان بستگی مستقیم به حلالیت چربی و روغنهای سطح قطعه دارد.

1-4-4- مکانیزم چربی گیری

مکانیزم چربی گیری به نوع محصول و مکانیزم تولید بستگی دارد که قاعدتاً بایستی روشی اقتصادی باشد و در هر مرحله عملیات اصلاح شود.

 

1-5- معرفی شیوه های چربی گیری:

1-5-1– چربی گیری به شیوه پاششی (مورد استفاده در صنعت تابلو سازی)

باتوجه به اینکه این روش با استفاده از پمپ و نازل و فشار 5/1-2/1 اتمسفر با خروجی 15 تا 20 لیتر در دقیقه صورت می پذیرد، روش سریعی بوده و حدود 5-3 دقیقه طول خواهد کشید.

1–5-2– چربی گیری به شیوه غوطه وری

در این روش قطعات درون وانهای پر شده از محلول مواد چربی گیر قلیائی (برای خودروسازی) قرار می گیرند. با تعبیه یک مدار گردشی روی وان، محلول را مداوم به هم زده تا علاوه بر ایجاد یکنواختی در محلول، یک اغتشاش در وان جهت تسریع عملیات چربی گیری ایجاد نماید.

این روش به علت اینکه احتیاج به فضای زیادی ندارد، روش خوبی است ولیکن غلظت مواد بطور مرتب می بایست کنترل و اصلاح گردد.

 

 

2- زنگ زدائی

آثار زنگ روی قطعات فلزی با اسفاده از روشهای زیر زدوده شده و سپس قطه در آب فراوان شستشو می شود:

2-1- زنگ زدایی با برس سیمی

این روش بیشتر برای زنگ زدایی موضعی، نقاط جوشکاری شده و شرایط محدود تعمیرات بکار می رود.

2-2- زنگ زدایی با سمباده

سمباده و دیسک مکانیکی برای سطوح کوچک بکار می رود. این روش در شرایط کار محدود، رضایت بخش است.

2-3- زنگ زدایی به روش شن پاشی تحت فشار آب

با استفاده از شن پاشهای تحت فشار آب، شن با دانه بندی مخصوص به سطح قطعه برخورد نموده و زنگ را می برد. در این روش، ناصافی سطحی ایجاد شده که باعث پیوستگی بیشتر رنگ به بدنه می شود.

2-4- زنگ زدایی به روش شن تحت فشار هوا (سند بلاست-مورد استفاده در صنعت تابلو سازی)

با استفاده از فشار هوا، دانه های شن دانه بندی شده با فشار بالا و بوسیله پیسوله مخصوص، قطعه زنگ زدایی می شود. این روش به روش قبلی ارجحیت دارد. این روش برای ورق با پروسه تولیدی استرود نیاز نمی باشد (با توجه به تاریخ تولید و نوع نگهداری)، ولی برای ورقهای با پروسه تولیدی کششی، حتماً سندبلاست نیاز می باشد.

 

3- فسفاته کاری

به منظور افزایش چسبندگی رنگ و جلوگیری از زنگ زدن فلز، عملیات فسفاته کاری بر روی قطعات انجام می پذیرد. سطح فلز چربی گیری و زنگ زدایی شده، با محلول نمکهای اسید فسفریک و اسید نیتریک تحت شرایط بخصوص، شروع به ایجاد کریستال در کلیه سطوح فلز می کند که این کریستالهای ناهموار، زمینه خوبی برای پذیرش رنگ بوجود آورده و چسبندگی رنگ را به حد خوبی می رساند.

 3-1- خواص و فواید فسفاته کاری

– جلوگیری از زنگ زدن فلز

– تقویت چسبندگی رنگ

3-2- انواع فسفاته ها

اقتصادی ترین نوع فسفاته ها از فسفات آهن و فسفات روی می باشند. لازم به ذکر است به دلیل تولید نامرغوب فسفات آهن، در این صنعت بیشتر از فسفات روی در دو نوع تری کاتیونیک یا دی کاتیونیک استفاده می شود.

3-2-1- فسفات آهن

رنگ فسفات آن، آبی متمایل به خاکستری است. این نوع فسفاته کاری در صنایع فلزی اهمیت بسزایی دارد؛ زیرا نه تنها چسبندگی رنگ را بهتر می کند، بلکه زمانیکه رنگ فلز در اثر ضربه ریخته می شود و همچنین پس از چربی گیری، مانع زنگ زدن قطعه می گردد.

ضخامت های نازک فسفات آهن، پوششی را به وزن 2/0 الی 8/0 گرم بر متر مربع تأمین می کند. البته می توان ضخامت های بیشتر را با تکرار این روش بدست آورد. سرعت رشد کریستالها بوسیله اضافه یا کم کردن اکسید کننده ها قابل تنظیم است. این روش فسفاته کاری بیشتر در مورد قطعاتی که برای جلوگیری از خوردگی های شیمیایی رنگ می شوند، موثر است.

3-2-2- فسفات روی

کریستالهای فسفات روی، به سطح فلز کیفیت خیلی بهتری را عرضه می کند. قشر فسفاته می تواند 2 الی 30 گرم بر متر مربع تغییر کند. رنگ فسفاته روی از طوسی روشن تا طوسی سیر می باشد.

برای جلوگیری از زنگ زدن (در حد استاندارد)، پوششی به وزن 6 گرم بر متر مربع  فسفاته روی کافی است. از این نوع فسفاته کاری با ضخامت های بالا، می توان برای مواردی که به رنگ کاری نیازی نیست نیز استفاده نمود.

فسفات روی تحمل تقریبا ً 300 ساعت پاشش نمک (SAULT SPRAY) و 800 ساعت برای رنگ نهایی که در بخش رنگ خواهد آمد را دارد.

 

3-3- شناخت شیوه ها و مشخصات فسفاته ها

3-3-1- شیوه های فسفاته کاری:

برای فسفاته کاری نیز همانند چربی گیری دو شیوه پاششی و غوطه وری بیشتر متداول است. شیوه پاششی جدیدتر بوده و مورد استفاده در صنعت تابلو سازی می باشد و شیوه غوطه وری قدیمی بوده و پیشنهاد نمی شود. ضمن اینکه می توان گفت 16 ساعت کار به روش غوطه وری، معادل یک ساعت کار به روش پاششی می باشد.

3-3-1-1- مزایا و معایب فسفاته کاری بصورت پاششی

–        سرمایه گذاری زیاد جهت خرید تجهیزات مورد نیاز

–        هزینه زیاد در نگهداری و تأمین انرژی

–        اشغال فضای زیاد

–        مناسب برای ظرفیت های بالای تولیدی

–        بهترین کیفیت فسفاته کاری (اندازه ریز کریستالها) و یکنواختی کریستال

–        زمان کم برای فسفاته کاری

–        راندمان کاری بالا

3-3-1-2- مزایا و معایب فسفاته کاری بصورت غوطه وری

–        سرمایه گذاری سنگین نیاز ندارد.

–        هزینه نگهداری و تأمین انرژی کم است.

–        فضای بسیار کمی را اشغال می کند.

–        مناسب برای هر گونه ظرفیت تولید.

–        قطعات بسیار ریز در این سیستم قابل فسفاته کاری هستند.

–        پوشش ضخیم تر و درشت تری ایجاد می کند.

–        زمان عملیات فسفاته کاری زیاد است.

–        راندمان کاری پایین.

3-4- تأثیر اندازه کریستال های فسفاته

بطور کلی اگر قطعات پس از فسفاته کاری رنگ می شوند، بهتر است فسفاته کاری به طریقی انجام شود که دانه های کریستال، ریز و کوچک باشند؛ چون هر چه کریستال کوچکتر و ریزتر باشد، پیوند آن به فلز و رنگ محکم تر است.

تراکم کریستالها باعث حداقل شکنندگی رنگ می شود. اندازه کریستال ها متأثر از عوامل مختلف زیر است :

–        ترکیب مواد فسفاته کننده

–        روش کار

–        درجه حرارت محلول

–        فشار نازل های پاششی

–        وجود کریستال های ناخالص

–        کیفیت تمیز کاری قبل از فسفاته کاری

در یک محلول متحرک، کریستالهای ریزتری حاصل می شود؛ نتیجتاً کریستال های بوجود آمده از روش پاششی، ریزتر از روش غوطه وری است.

 

 

4- رنگ کاری

پس از اجرای چربی گیری، زنگ زدائی و فسفاته کاری، بایستی با انتخاب رنگ مناسب و استفاده از روش صحیح رنگ کاری، طول عمر تابلو را بیمه نمود. بدین منظور در شرایط آب و هوایی خنک، حداقل دو لایه پوشش و در شرایط مربوط سه لایه پوشش رنگ مناسب می بایست زده شود.

برای انتخاب رنگ مناسب در شرایط جغرافیایی معین، اطلاعات زیر مورد نیاز است:

1- آیا تابلو در فضای باز یا در فضای بسته مورد استفاده قرار می گیرد؟

2- آیا تابلو در اماکن عمومی قرار می گیرد؟

3- آیا تابلو توسط افراد غیر حرفه ای مورد بهره برداری قرار می گیرد؟

4- آیا رنگ آمیزی مکرر فصلی در محل استقرار تابلو میسر است؟

5- آیا تابلو در شرایط کار سخت استقرار می یابد؟ (مثل معدن و کارخانجات صنایع شیمیایی و غیره)

6- تغییرات دما و رطوبت محل استقرار تابلو چقدر است؟ (بدترین شرایط فصلی)

7- آیا تابلو در محل استقرار از صدمات احتمالی در امان است؟

8- آیا تابلو بصورت قطعه ای (منفصل) مونتاژ می شود یا بصورت یک تکه جوش می شود؟

9- آیا تابلو پس از تولید، یکسره در محل استقرار نصب می شود یا برای مدت زیاد انبار شده و بتدریج مصرف  می شود؟ در صورتیکه انبار می شود، مشخص شود که در فضای سر پوشیده انبار می شود یا فضای باز؟

10- برای تابلو با توجه به شرایط کار، چه طول عمر مفیدی مورد نظر است؟ (معمولاً 25 سال)

برای مثال، یک تابلوی معدن ممکن است برای 4 الی 5 سال بهره برداری معدن مورد نیاز باشد؛ لیکن یک تابلو توزیع شبکه برق، برای 30 سال کار مفید مورد نظر است.

با توجه به پاسخ سوالات فوق و حساسیت های مربوط به ضوابط استاندارد، رنگ مناسب انتخاب  می گردد.

گروه بندی اجمالی رنگهای صنعتی از لحاظ ترکیبی بصورت زیر است:

 

4-1- گروه رنگهای صنعتی

– رنگهای مرکب از پودر روی – پودر روی و آهن

– رنگهای مرکب از پودر روی و آلومینیوم

– رنگهای مرکب از پودر مخلوط روی و رزین های آلی

– رنگهای مرکب از پودر مخلوط روی و رزین های غیر آلی مثل رزین سیلیکات

– رنگهای روغنی مثل روغنهای پلی اورتان، الکیدی، اپوکسی، پیگمان

– رنگ الکید سیلیکونی با پیگمان، رنگ الکید ملامین

– رنگ یک جزئی ضد مواد شیمیایی با کلر کائوچو ونیل و مواد پیگمان

– رنگ یک جزئی ضد مواد شیمیائی با اپوکسی، الکید و مخلوط با کلر کائوچو

– رنگ دو جزئی ضد مواد شیمیائی ترکیب رزین اپوکسی و رزین پلی اورتان

– رنگ دو جزئی ضد مواد شیمیائی ترکیب رزین اپوکسی و کلر کائوچو پیگمان

– رنگ کولتار از ترکیب رزین کولتار و مواد پیگمان

4-2- انتخاب رنگ

با توجه به شناخت گروه رنگها و برای انتخاب رنگ مناسب در شرایط جغرافیایی معین، با توجه به دوام مورد نیاز و با استفاده از جدول زیر رنگ انتخاب می شود:

4-2-1- برای دوام بیش از 25 سال: 

رنگ پلی اورتان، اکلیدی، اپوکسی و پیگمان با میانگین ضخامت 120-100 میکرون

4-2-2- برای دوام بین 10 تا 20 سال :

رنگ اپوکسی کولتاژ-اپوکسی دو جزئی با میانگین ضخامت 150-85 میکرون

به دلیل عدم استفاده از رنگهای دیگر با دوام پایین، از ذکر آنها صرفنظر می نماییم.

ضخامت کم برای محیط هایی با شرایط مناسب و سطح آلودگی پایین و ضخامت بالا برای محیط با شرایط سخت و در مجاورت مواد خورنده شیمیائی و همچنین شرایط مرطوب در نظر گرفته می شود. رنگ تابلو نبایستی براق در نظر گرفته شود (GLASS 84%).

4-3- تأثیر دما و زمان بر انعطاف و سختی رنگ

در رنگهای صنعتی با توجه به حلال ها و سخت کننده های رنگ، دما و زمان مشخصی جهت خشک کردن مورد نیاز است که معمولاً توسط سازندگان رنگ اعلام می شود. برای کاهش زمان خشک کردن و همچنین جهت کامل تر شدن فعل و انفعالات، رنگ را توسط دمای مناسب ( 180)، در محیط کوره ایی خشک می کنند.

 به طور مثال در کوره ای بطول 5/21 متر، زمان پخت رنگ 10 تا 12 دقیقه در دمای 180 و سرعت حرکت cm 130 در دقیقه می باشد.

در دمای بالا، رنگ تا آخرین حد فرو رفتگی های سطح خلل و فرج کریستال های فسفاته نفوذ کرده و باعث استحکام و سختی رنگ می شود.

4-4- شیوه های متداول رنگ آمیزی

شیوه های متداول رنگ آمیزی بشرح زیر می باشد:

1-    پیستوله بادی

2-    پیستوله بدون باد فشار بالا

3-    پیستوله الکترواستاتیکی

شیوه سوم به لحاظ کیفیت بالا در صنعت تابلو سازی پر کاربردترین روش می باشد.

4-4-1- رنگ آمیزی با پیستوله بادی با فشار عادی

در این نوع رنگ آمیزی، قطعه تمیز و خشک شده توسط پیستوله بادی معمولی رنگ کاری و سپس جهت خشک کردن وارد کوره می شود. برای ضخامت های بالای رنگ، لازم است قطعه چندین بار رنگ کاری شود. در این شیوه نفوذ رنگ روی قطعه خوب نبوده و کنترل ضخامت رنگ در نقاط مختلف سطح امکان پذیر نیست.

4-4-2- رنگ آمیزی با پیستوله بدون باد فشار بالا و پیستونی (ایرلس)

در این شیوه رنگ با هوا تماس نداشته و در یک مخزن بزرگ برای مصرف آماده می شود. مخزن دارای همزن بوده و بوسیله یک گرم کن اتوماتیک، دمای رنگ را ثابت نگه می دارد. رنگ گرم با فشار زیاد بر سطح قطعه برخورد نموده و در فرو رفتگیهای سطح نفوذ می نماید.

در این روش ایجاد ضخامت های بالای رنگ در یک مرحله امکان پذیر می باشد. کنترل ضخامت رنگ در نقاط مختلف سطح امکان پذیرتر از شیوه قبلی است. از نظر اقتصادی برای صنعت تابلو سازی مقرون به صرفه می باشد.

4-4-3- رنگ آمیزی با پیستوله الکترو استاتیکی با رنگ پودری

در این روش رنگ در مخزنی که در حالت چرخشی و سیرکوله ای می باشد به صورت بالا و پایین و قلیانی سیرکوله می شود و سپس توسط یک فشار شکن، رنگ وارد شیلنگهای خروجی شده و در سرگانهای پاشش باردار شده و به صورت الکترو استاتیک به قطعه می رسد (قطعه بار صفر و رنگ بار مثبت دارد).

قطعه عمل جذب رنگ را تا زمانی که از لحاظ عایقی ضخامت رنگ به حد لازم برسد ادامه می دهد؛ نتیجتاً ضخامت رنگ در تمامی نقاط قطعه یکنواخت و یکدست بوده و تلفات رنگ بسیار کم می باشد. در این شیوه از لحاظ کیفی بهترین رنگ حاصل می شود، ولی از لحاظ سرمایه گذاری و هزینه نگهداری، برای خطوط تولید انبوه پیشنهاد می گردد.

در کلیه شیوه های پاششی نیاز به دستگاههای جذب ذرات معلق می باشد. بوت یا آبشار رنگ، آلودگی هوا را کاهش داده و کیفیت رنگ کاری را بهبود می بخشد.

تابلو برق مرکز کنترل موتور

تابلو برق مرکز کنترل موتور

به منظور کارکرد صحیح و پایدار موتور در خط تولید، لازم است که همواره توسط یک واحد کنترل و حفاظت، مورد پایش لحظه ای قرار گیرد. این عمل توسط تابلو برق مرکز کنترل موتور صورت می پذیرد. سیستم MCC به یک مجموعه کامل از موتورها و سیستم های کنترلی وصل می شود. در موتورهای معمولی مرکز کنترل هایی با تجهیزات الکترو-مکانیکی به کار می رود. ساختار کلی این سیستم ها از نوع سخت افزاری می باشد. اخیراً استفاده از سیستم های MCC در صنایع گوناگون رشد زیادی داشته است. در سال های اخیر به خاطر پیشرفت تکنولوژی، شاهد بکارگیری توامان امکانات سخت افزاری و نرم افزاری برای حفاظت و کنترل موتور در صنایع هستیم.تابلو برق مرکز کنترل موتور

تابلو برق معمولی عموماً به صورت مداوم در مدار استفاده نمی شود. در حالی که سیستم مرکز کنترل موتور باید دائما مشغول پایش و حفاظت از سیستم موتور باشد. از طرفی گستره ولتاژ تابلو برق می تواند تا 400 کیلو ولت نیز برسد. این در صورتی است که یک سیستم مرکز کنترل موتور تنها تا 15 کیلوولت قابلیت کار کردن دارد.

تابلو برق مرکز کنترل موتور Motor Control Center در صنایع مختلف کاربرد دارد. از جمله این موارد می توان به استفاده در صنایع پتروشیمی، ساخت کاغذ، مصالح ساختمانی، تولید شیشه، ساخت خودرو، سیمان، صنایع نفت و گاز، تولید مواد غذایی و صنعت نساجی و غیره اشاره نمود.

تابلو مرکز کنترل موتور دارای ولتاژ نامی 230 ولت تکفاز و 380 تا 660 ولت سه فاز متناوب و 600 ولت می باشند. همچنین این سیستم در فرکانس 40 الی 60 هرتز کار می کند. جریان نامی سیستم مرکز کنترل موتور تا 4000 آمپر می باشد. قدرت اتصال کوتاه آن در مدت یک ثانیه، تا 100 کیلو آمپر می باشد. درجه حفاظت مورد استفاده در این دستگاه طبق IP40 تا IP54  و بر اساس استاندارد IEC529 تعریف می شود.

این نوع از تابلو های برق، بیشتر در شرکت ها و مجموعه هایی که مصرف جریان با آمپراژ بالا دارند به کار گرفته می شود. تابلو کنترل موتور دارای کشو یا فیدرهای مختلف است. در صورت بروز خطا یا مشکل در یک فیدر، امکان تعویض سریع آن برای کاربر فراهم است. مجموعه ای از کلید تغذیه ورودی؛ یک سری سلول از جمله کشوهای زیرشاخه ای، باسبارها، ترمینال های خروجی تشکیل شده است.

 

انواع تابلو برق مرکز کنترل موتور

با توجه به نوع ساختار داخلی و قابلیت ها و تکنولوژی به کار رفته در این سیستم ها، می توان دو نوع تابلو برق کنترل موتور را به شرح ذیل نام برد:

نوع سنتی  ( CMCC)

نوع سنتی این دستگاه، که به صورت اختصاری CMCC نامیده می شود، امکان تشخیص آغاز و انتهایی حرکات ساده را در موتور دارند. ویژگی های مثبت این مدل ها، امکان تعمیر و نگهداری تابلو برق به صورت ساده تر و ضریب اطمینان بالا و کارکرد پایدار آن را می توان نام برد.

معایب تابلو کنترل سنتی CMCC

• بالا بودن تعداد کابل های متصل کننده و سخت بودن امکان عیب یابی سیست
• نیاز به کابینه برای اجرای دستواران DCS
• سختی نصب و راه اندازی اولیه
• امکان بروز حادثه بیشتر، به خاطر وجود سیم کشی بیشتر
• گسترش ناپذیر بودن سیستم
• پایین ترین بودن ضریب عملکرد نسبت به مدل هوشمند
• تعدد قطعات یدکی مورد نیاز

تابلو برق کنترل موتور هوشمند IMCC

تابلو برق مرکز کنترل هوشمند یکی از جدیدترین مدل های دستگاه های کنترل گر به شمار می رود. فناوری به کار رفته در این سیستم، بر اساس پردازی داده رایانه ای و همچنین بهره گیری از اطلاعات لحظه ای و بسیار دقیق است. این سیستم های موتور کنترل سنتر هوشمند، وظیفه کنترل و حفاظت از موتورها را به صورت کاملاً هوشمندانه و به نحو احسنت انجام می دهند. سیستم های هوشمند قابلیت تشخیص، کنترل و محافظت از سروو موتورها را نیز دارا می باشند.

در سیستم های موتور کنترل سنتر، به علت کمتر بودن خطوط تماسی، امکان عیب یابی ساده تر وجود دارد. همچنین خطوط با یکدیگر تداخلی ندارند. ضمناً می توان دستورات کنترلی را بدون استفاده از کابینه به سیستم ار ارسال نمود. در این سیستم ها، خطوط انتقالی توانایی کنترل 100 مدار موتور را به صورت واحد دارند. امکان نصب و راه اندازی سیستم کنترل موتور هوشمند ساده تر است و در زمان کمتری انجام می شود. دفعات تعمیر نگهداری این تابلو برق ها کمتر است. سیستم هوشمند مرکز کنترل MCC قابل انعطاف و گسترش است. قطعات یدکی مورد نیاز این دستگاه نسبت به مدل سنتی کمتر است. بنابراین از نظر اقتصادی به صرفه تر است.

تابلو بانک خازنی

تابلو بانک خازنی چیست؟

تابلو بانک خازنی یکی از انواع پرکاربرد تجهیزات صنعتی به شمار می رود. برای اینکه دلیل استفاده از بانک خازن در مدار یک تابلو برق را بدانید، باید با مفهوم توان راکتیو آشنا شوید. اکثر بارها در صنعت، از جمله الکتروموتورها، لامپ های گازی، ترانس ها و کوره های القایی دارای خاصیت سلفی هستند. این ویژگی سبب ایجاد توان راکتیو (reactive power) در مدار می شود. توان رکتیو غیر واقعی است. بدین معنی که مورد مصرف موتور قرار نمی گیرد. بلکه صرفاً از شبکه گرفته و به آن بر می گردد. این اتفاق باعث افزایش تبادلات جریانی و در نتیجه آسیب رسیدن به سیم ها می شود. به منظور کنترل توان راکتیو از تابلو برق بانک خازنی بهره می برند.

 

برای درک بهتر تابلو برق خازنی ابتدا باید با مفهوم بانک خازنی آشنا شویم. مجموعه‌ای از خازن‌های کنار یکدیگر که برای اصلاح ضریب توان شبکه استفاده می‌شوند را بانک خازنی میگویند.

اهمیت برق در صنایع بزرگ و کوچک امروزی غیرقابل‌ انکار است بنابراین مدیریت و استفاده بهینه امری بسیار مهم است.

وجود توان ری اکتیو در سیستم باعث کاهش توان مؤثر موجود در شبکه و کاهش عملکرد تجهیزات می شوند و این یعنی افزایش هزینه‌ها، بنابراین برای جبران این هزینه‌ها و افزایش توان موجود در تجهیزات نیاز است از بانک خازنی در تابلو برق استفاده کنیم.

موتورها، وسایلی که دارای سیم‌پیچ هستند، ترانسفورمرها و هر وسیله‌ای که در خود سلف (سیم‌پیچ) دارد باعث ایجاد ری اکتیو می‌شود که ری اکتیو هم مانند توان اکتیو در صورتحساب مشترک محاسبه می‌شود، بانک خازنی باعث می‌شود توان ری اکتیو وارد شبکه نشود.

در شبکه برق سه فاز، دو نوع توان مصرفی می‌توان داشت.

• توان اکتیو یا توان مفید
• توان راکتیو یا غیرمفید

که باعث استفاده جریان غیرمفید از شبکه می‌گردد. این توان غیرمفید به دلیل وجود بارهای سلفی در شبکه اتفاق می‌افتد.

بارهای سلفی سبب جابجایی پیک ولتاژ و جریان نصبت به هم می‌گردد که این جابجایی باعث مصرف اضافی جریان در شبکه نیز می‌شود که اگر در حجم عمده به آن نگاه کرد باعث آسیب‌رسانی به تأسیسات تولید انرژی برق نیز می‌شود.

با توجه به مسائل ذکرشده در بالا هر یک از مشترکین سه فاز بالای ۵۰ آمپر اداره برق موظف به نصب تابلو خازنی جهت تصحیح ضریب توان مصرفی می‌باشند.

معمولاً جدا از فرمول‌های کتابی برای طراحی بانک خازن و انتخاب ضریب‌های خازن‌های موجود که از فرمول ۲/۱ جریان کل واحد استفاده کرده (به‌طور مثال اگر جریان نامی یک واحد تولیدی ۱۰۰ آمپر باشد برای آن از بانک خازنی ۵۰ کیلووار استفاده می‌گردد)

 

خازن چیست؟

خازن دو صفحه فلز یا الکترولیت است که به‌وسیله یک عایق یا دی‌الکتریک از هم جدا می‌گردد. این صفحات قابلیت ذخیره برق و تصحیح ضریب جریان نصبت به ولتاژ و صاف کردن شکل ولتاژ را دارا می‌باشند.

رگلاتور چیست؟

رگلاتور واحد هوشمند که با توجه به ولتاژ و جریان مصرفی کل بهترین خازن ممکن را در مدار قرار می‌دهد. جهت انتخاب پله‌های خازن معمولاً از ضریب‌های خاصی مانند ۱:۲:۲:۲ یا ۱:۲:۴:۸ یا … (با توجه به مارک رگلاتور استفاده‌شده) استفاده می‌گردد (مثلاً برای بانک خازن ۵۰ کیلووار از خازن‌های ۵ کیلووار دو عدد ۱۰ کیلووار دو عدد ۲۰ کیلووار یک عدد)

موارد استفاده از بانک خازنی

شبکه‌های انتقال انرژی
پست‌های سوئیچینگ
شبکه توزیع
مراکز صنعتی و …

نحوه عملکرد تابلو بانک خازنی

این تابلوها در شبکه‌های توزیع فشار ضعیف باهدف افزایش ضریب قدرت (ضریب توان) و جبران توان راکتیو استفاده می‌شوند.

تابلوهای بانک خازنی در توان‌های راکتیو مختلف و بنا به نیاز مشتریان طراحی و ساخته می‌شوند که بانک‌های خازنی اتوماتیک رایج‌تر و کاربردی‌ترین وسیله برای اصلاح ضریب توان شبکه هستند.

تابلو بانک خازنی اتوماتیک

تابلوهای بانک خازنی اتوماتیک دارای یک رگلاتور یا کنترل‌کننده ضریب قدرت هستند که مقادیر شکل موج ولتاژ و جریان و اختلاف‌زمانی آن‌ها را اندازه‌گیری می‌کند و خازن موردنیاز را تعیین و وارد شبکه می‌کند.

در تابلوهای اتوماتیک کنتاکتورهایی که به‌وسیله رگلاتور کنترل می‌شوند وظیفه سوئیچ کردن خازن‌ها را به عهده‌دارند. از تابلوهای بانک خازنی اتوماتیک در بیمارستان‌ها، کارخانه‌ها و کارگاه‌ها، مجتمع‌های تجاری و اداری، هتل‌ها و موارد مشابه استفاده می‌شود.

در تابلو بانک خازنی از چه نوع خازن‌هایی استفاده می‌شود؟

ویژگی‌هایی که باید خازن‌های بانک خازنی داشته باشند:

تحمل تبادل‌های متناوب و زیاد جریان و توان بین خودش و سلف را داشته باشد.
تحمل حرارت یا سردی هوا را داشته باشد.
تحمل ولتاژ شبکه برق را داشته باشد. (ممکن است شبکه فشار ضعیف با ولتاژ ۳۸۰ باشد)
تحمل جریان‌های اولیه زیاد که در هنگام اتصال به شبکه برق دریافت می‌کند را داشته باشد.

توجه: به دلیل اینکه واحد توان راکتیر کیلو وار kvar است و وظیفه خازن اصلاح این توان است بنابراین خازن‌های اصلاح ضریبتان هم بر اساس همین واحد است نه بر اساس میکرو فاراد.

مزیت‌های استفاده از بانک‌های خازنی

بهینه کردن توان شبکه
کاهش تلفات سیستم به سبب اثر ژول یا همان joule effect
جلوگیری از تحمیل هزینه اضافه
افزایش توان موجود در شبکه با از بین بردن توان ری اکتیو

دسته‌بندی بارهای موجود در شبکه

بار مقاومتی (resistive loads)

باری است که شامل مقاومت‌های خالص است، فاز ولتاژ خط در این حالت مثل ولتاژ شبکه است.

بار سلفی (inductive loads)

بار سلفی، دارای الکتروموتورهای آسنکرون و لامپ‌های مهتابی و … است. اگر یک‌بار سلفی خالص را در نظر بگیریم، فاز ولتاژ خط همیشه ۹۰ درجه از ولتاژ شبکه عقب خواهد بود.

بار خازنی (capacitive loads)

در این حالت خط ما همیشه شامل یک خازن مثل بانک خازنی است. اگر بار خازنی خالصی را در نظر بگیریم فاز ولتاژ خط ما همیشه ۹۰ درجه جلوتر از شبکه است.

چگونگی تعیین مقدار مناسب بانک خازنی

روش‌های زیر برای تعیین مقدار مناسب بانک خازنی (kvar) برای جبران ری اکتیو سیستم استفاده می‌شوند.

تحلیل و بررسی فیش برقی مطابق با نوع اشتراک
اندازه‌گیری توان ری اکتیو و cosφ با استفاده از تجهیزات کنترلی مناسب یا تجهیزات اندازه‌گیری شبکه برای عیب‌یابی و بررسی تمامی پدیده‌های شبکه
محاسبه توان اکتیو موردنیاز برای جبران توان ری اکتیو تمامی تجهیزات موجود در شبکه مثل ترانسفورمرها و الکتروموتورها و سایر لوازم موتوری و ری اکتیو دار با توجه به دفترچه یا اطلاعات روی دستگاه‌ها.
محاسبه تجهیزاتی که احتمالاً بعداً و در آینده به شبکه اضافه می‌شوند.

پست کمپکت چیست؟

پست کمپکت 

پست کمپکت پیش ساخته (Compact Substation) به سازه ای از جنس فلز یا ساندویچ پنل گفته می شود. در این سازه، تجهیزات مختلف الکتریکی و مکانیکی از جمله ترانس ها، تابلو برق و تجهیزات ثبت و اندازه گیری جریان و ولتاژ الکتریکی قرار می گیرد. از پست های کامپکت بیشتر در مکان های روباز و فضاهایی که در محل تردد عمومی است استفاده می شود. تامین امنیت و ایمنی در این سازه به دلیل مجاورت مکان های عمومی، در اولویت قرار دارد.

 

ویژگی های پست کمپکت چیست؟

پست کمپکت پیش ساخته دارای مزایای متعددی است که باعث رشد روزافزون استفاده از آن توسط شرکت ها و سازمان های مختلف شده است. بخشی از این ویژگی ها عبارتند از:

• حمل و نقل آسان
• ایمنی و امنیت بالا 
• قابلیت کنترل از راه دور (Remote control)
• سازگار با محیط زیست
• ساخت و ساز کم هزینه
• امکان نصب در محل های عمومی
• امکان آماده سازی و تحویل در کمترین زمان
• صرفه جویی هزینه نسبت به خرید زمین در پست آجری یا بتنی

 

کاربرد پست کمپکت پیش ساخته چیست؟

از پست کمپکت پیش ساخته بیشتر در معابر عمومی مانند پارک ها، ساختمان های تجاری، برج های مسکونی، نیروگاه ها، مجتمع های پتروشیمی، سد سازی، شرکت های تولیدی و صنعتی و شبکه های توزیع برق استفاده می شود.

 

اجزای تشکیل دهنده پست کمپکت

 

قطعات و تجهیزات مختلفی در ساختمان یک پست کامپکت وجود دارند. از جمله این تجهیزات می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

• تابلو برق فشار ضعیف (برای مطالعه مقاله مربوطه کلیک کنید)
• تابلو برق فشار متوسط (برای مشاهده مقاله مربوطه کلیک کنید)
• بانک خازن
• ترانسفورماتور: در سه نوع، روغنی با منبع انبساط، هرمتیک و رزینی (خشک)
• لوازم اندازه گیری:

شامل فیوز، دستگاه اندازه گیری ولتاژ، توان اکتیو و راکتیو و ضریب قدرت و کنتور و دستگاه سنجش رفتار بار

• کابل برق

در پست کمپکت از انواع کابل فشار قوی چند رشته ای و فشار ضعیف تک رشته ای به عنوان هدایت کننده های جریان ورودی و خروجی به سیستم استفاده می شود.

• انواع باسبار

باسبار یک نوع کانال فلزی است که می تواند به عنوان محل انتقال خطوط مسی و عایق در مسیر بلوک های اتصال سیستم های توزیعی به کار رود.

• سیستم حفاظتی و امنیتی

این کار به منظور کاهش ضریب بروز خطا در زمان بهره برداری سیستم صورت می پذیرد.

• سیستم اینترلاک

اینترلاک با ایجاد فاصله مناسب میان تجهیزات داخل پست کمپکت یک نوع عایق می سازد که بتوان در زمان سرویس های دوره ای و تعمیرات قطعات، با ایمنی کامل عمل نمود و جان پرسنل بهره بردار حفظ شده و آسیب جانی و مالی به کسی وارد نشود.

 

نکات مهم در طراحی پست کامپکت پیش ساخته

در زمان طراحی و مهندسی پست کمپکت باید به این نکته توجه نمود که این سازه عمدتاً در یک مکان عمومی نصب خواهد شد. بنابراین تامین امنیت جانی عموم مردم و پرسنل بهره بردار باید در صدر توجهات شرکت سازنده قرار داشته باشد. سایر مواردی که باید در این زمان مورد نظر قرار گیرند عبارتند از:

• پیش بینی قابلیت نصب آسان روی فوندانسیون به وسیله پیچ و مهره
• دارا بودن مقاومت و استحکام بالا در برابر شرایط محیطی و آب و هوایی
• پیش بینی فضای تهویه برای خنک سازی داخل پست کامپکت
• رعایت وزن و ابعاد مناسب برای سهولت حمل و نقل
• استفاده از ورق گالوانیزه برای جلوگیری از خوردگی، آتش سوزی و ضربات سنگین
• پیش بینی ورودی و خروجی مجزا
• در نظر گرفته عرض مناسب برای درب ها جهت ورود و خروج تجهیزات
• جنس درب ها و قفل و لولا کاملاً ایمن و نفوذ ناپذیر باشد
• پیش بینی روشنایی در داخل پست کامپکت

 

فوندانسیون پست کمپکت

به منظور نصب ایمن سازه در محل، لازم است که از یک فوندانسیون مستحکم که حداقل 20 سانتی متر از سطح زمین فاصله دارد استفاده نمود. به منظور رعایت استانداردهای استحکام سازه در برابر زلزله، می بایست از بولت گالوانیزه مقاوم در فوندانسیون استفاده شود. در کف فوندانسیون باید یک فضایی برای خروج مایعات پیش بینی شود.

 

سیستم تهویه در پست compact

یکی از مواردی که باید حتماً در حین ساخت و نصب پست های کامپکت لحاظ شود، توجه به وجود تهویه هوای مناسب اتاقک است. تجهیزات برقی داخل سازه، به دلیل کار مداوم دچار افزایش دما می شوند. اگر هوا به خوبی درون پست جریان نداشته باشد، سبب داغ کردن تابلو های برق و ترانسفورماتورها و در نهایت بروز آسیب در سیستم، انفجار و آتش سوزی خواهد شد.

 

استاندارد طراحی پست پیش ساخته چیست؟

به منظور طراحی و نصب پست کمپکت پیش ساخته می توان از استاندارد EN61330 بهره گرفت. رعایت این استاندارد سبب تامین امنیتی و ایمنی سازه پیش ساخته و تجهیزات داخلی آن می شود. همچنین سبب تامین انرژی الکتریکی مشترکین را با ماندگاری بالا و کاهش اتلاف انرژی می گردد.

 

درجه حفاظت پست کامپکت چیست؟

برای پست compact پیش ساخته می توان درجه حفاظت IP23 را در نظر گرفت. تجهیزات داخلی نیز می توانند درجه حفاظتی مخصوص خود را داشته باشند. برای مثال درجه حفاظتی تابلوهای برق می تواند از نوع IP42 باشد.

 

هزینه ساخت پست کمپکت چقدر است؟

هزینه ساخت یک پست پیش ساخته کاملاً بستگی به نوع سازه آن و تجهیزات داخلی به کار رفته در ساخت آن دارد. با توجه به محل نصب، شرایط آب و هوایی، نزدیکی به اماکن عمومی و در برگرفتن تجهیزات گران قیمت برقی توجه به کیفیت ساخت این سازه بسیار ضروری است.

 

 

نگهداری تابلو برق

نحوه نگهداری تابلو برق

تابلو برق دستگاهی حساس با تجهیزات پیشرفته است که وظیفه کنترل و توزیع پایدار انرژی الکتریکی را در یک مجموعه بر عهده دارد. این دستگاه شامل انواع مختلفی از جمله تابلو برق فشار ضعیف و تابلو برق فشار متوسط می باشد. به منظور حفظ کیفیت سیستم در گذر زمان، ضروری است که سرویس های دوره ای تعمیر و نگهداری تابلو برق طبق یک چک لیست کامل، انجام پذیرد. به وسیله دستورالعمل تعمیر و نگهداری تابلو برق می توان تا حد زیادی احتمال خرابی و وقفه کاری را برای این دستگاه کاهش داد.

 

دستور العمل نگهداری تابلو برق

به طور کلی مجموعه اقداماتی که در راستای نگهداری تابلو برق باید انجام شود شامل موارد ذیل می باشد:

انجام تست های روتین

تست های روتین در مرحله نگهداری تابلو برق به منظور بررسی جنبه های ایمنی دستگاه به کار گرفته می شوند. این تست ها به طور معمول شامل 3 بخش زیر هستند که جزئیات آن ها در استانداردهای IEC61439-1  و IEC61439-2 تعریف شده اند:

الف: بررسی عایق

شامل اندازه گیری مقاومت عایق و تست دی الکتریک می باشد. یکی از اهداف این تست در نگهداری تابلو برق یافتن فواصل ناکافی می باشد. برای بررسی مقاومت عایق، تابلو برق را خاموش می کنند. سپس به وسیله یک اهم متر با حداقل ولتاژ 500VDC به اندازه گیری آن می پردازند. شایان ذکر است که کلیه کلیدها باید در وضعیت ON باشند و هیچ باری در سیستم وجود نداشته باشد.

ب: چک کردن وضعیت اتصال مدارات حفاظتی

کلیه اتصالات در این مرحله مورد بررسی قرار می گیرد و موارد معیوب یا دارای نقص فنی شناسایی و رفع عیب می شود.

ج: بازرسی چشمی

در این مرحله از نگهداری تابلو برق کلیه قطعات و تجهیزات از نظر صحت قرارگیری و سلامت فیزیکی مورد بازدید واقع می شوند. بخشی از مجموعه کارهایی که باید در بازرسی چشمی انجام شود عبارتند از:

کنترل سیم کشی ها، چک کردن تجهیزات جانبی، اندازه گیری قوس، کنترل فواصل نصب، تست کارکرد صحیح الکتریکی، وضعیت مکانیکی سیستم، کنترل درجه حفاظت، بررسی وضعیت ظاهری و غیره.

 

نظافت تابلو برق

در صورتی که در محیط قرارگیری تابلو برق آلودگی محیطی از جمله گرد و غبار وجود داشته باشد، در میان مدت می تواند به سیستم آسیب برساند. یکی از اهداف نگهداری تابلو برق این است که تا حد امکان وجود این ذرات را به حداقل برساند. این کار باعث طولانی تر شدن دوام دستگاه و حفظ کیفیت آن می شود.

اگر گرد و خاک از روی دستگاه نظافت نشود، می تواند باعث کاهش فواصل عایق شود. در نتیجه این اتفاق، تخلیه الکتریکی رخ می دهد و ممکن است باعث اتصال کوتاه و خاموشی و ضربه به سیستم گردد. همچنین این ذرات می توانند با روان کننده ها ترکیب شده و باعث افت کیفیت کار آن ها شوند. در نتیجه این امر، اصطکاک در سطوح افزایش می یابد و سیستم آسیب جدی می بیند.

روانکاری تجهیزات مکانیکی

روغن کاری و گریس کاری قطعات مکانیکی یکی از موارد مهم در چک لیست نگهداری تابلو برق است. انجام به موقع این کار باعث کاهش درگیری قطعات و روانی سطوح و افزایش طول عمر دستگاه می شود. بخشی از قطعات مکانیکی تابلو برق شامل مکانیزم کلیدها، لولاها، قفل ها و سکسیونرها می باشند. قبل از انجام روغن کاری ضروری است که هرگونه گرد و غبار از سطح محل مورد نظر پاکسازی شود.

آچار کشی قطعات مکانیکی

به مرور زمان در اثر لرزش های کم یا زیاد یا در نتیجه استفاده نادرست، ممکن است قطعات مکانیکی نیاز به آچارکشی پیدا کنند. بنابراین این مورد نیز در چک لیست نگهداری تابلو برق گنجانده شده است.

تست عملکرد رله ها و تجهیزات حفاظتی

اهمیت تجهیزات حفاظتی در تابلو برق بر کسی پوشیده نیست. با توجه به ماهیت الکتریکی و مکانیکی این تجهیزات، امکان خرابی آن در مرور زمان وجود دارد. بنابراین ضروری است که در فرایند نگهداری تابلو برق حتماً این مورد نیز لحاظ شود و کنترل دوره ای و منظم این موضوع در دستور کار قرار گیرد.

کنترل هیترها و تجهیزات روشنایی سیستم

دمای داخل تابلو برق معمولا در محدود 28 درجه سانتیگراد نگه داشته می شود. این کار به این خاطر است که از ایجاد رطوبت جلوگیری به عمل آید. از ترموستات برای کنترل دما در داخل تابلو برق استفاده می شود. در نتیجه کنترل سلامت و صحت عملکرد هیتر و تجهیزات متصل به آن باید به صورت ادواری انجام شود.

یک مقاله مفید دیگر در آداک بهین نیرو بخوانید: نحوه ساخت تابلو برق 

بررسی اتصالات، کلید ها، شستی ها

نوسان در تابلو برق امری محتمل است. در نتیجه این نوسانات که در مرور زمان اتفاق می افتند، امکان شل شدگی باسبار و سایر اتصالات وجود دارد. از طرفی عبور مداوم جریان برق می تواند باعث گرم شدن کابل ها شود. در نتیجه گرمای ایجاد شده باعث تشدید وضعیت تغییر وضعیت قطعات و اتصالات می شود. بنابراین در بازدیدهای نگهداری تابلو برق باید این موارد به طور دقیق مورد کاوش و رفع عیب قرار گیرد.

بررسی کابل ها و مقره ها

بنا به دلایلی که در بالا اشاره شد، مقره ها و کابل ها نیز می توانند تغییر شکل اندکی پیدا کنند. بنابراین در چک لیست نگهداری تابلو برق کلیه کابل ها و مقره ها نیز باید کنترل شوند و موارد دارای عیب شناسایی و در اسرع وقت گزارش شود.

 

چک کردن مدارات کنترل در تابلو برق

مدارات کنترلی که داخل تابلو برق قرار گرفته اند به مرور زمان ممکن است دچار نقص یا فرسودگی شوند. در نتیجه باید در بازدیدهای دوره ای مورد رصد و عیب یابی قرار گیرند.

بررسی رنگ بدنه و لکه گیری در صورت نیاز

عوامل محیطی مختلف مثل آب و هوا و نحوه بهره برداری، می تواند روی کیفیت رنگ بدنه تابلو برق اثر بگذارد. یکی از کارهایی که در فرآیند نگهداری تابلو برق انجام می شود، بررسی ظاهری بدنه از داخل و خارج تابلو و لکه گیری و رنگ کردن سطوح رنگ پریده می باشد. این کار با چربی زدایی و نظافت سطح موردنظر توسط رنگ هوا خشک انجام می شود.

 

چک لیست ایمنی تابلو برق

توجه به ایمنی شرط اول در هر کاری است. برای داشتن یک بهره برداری پایدار و ایمن از تابلو برق باید موارد ایمنی را در آن به نحو احسنت رعایت نمود. برخی از اموری که باید در چک لیست نگهداری تابلو برق به منظور حصول اطمینان از ایمنی دستگاه وجود داشته باشد، عبارتند از:

استفاده از وسایل مهار آتش مناسب

آتش سوزی امری محتمل است و در تجهیزات برقی نیز احتمال وقوع بالایی دارد. بنابراین باید با مشورت شرکت سازنده تابلو برق ابتدا نوع آتش خاموش کن مناسب را تشخیص داده و در محل مستقر نمود. همچنین لازم است که نحوه کار با این وسایل به پرسنل مربوطه آموزش داده شود. وسیله مهار آتش اعم از کپسول آتش نشانی یا موارد دیگر باید به صورت دوره ای مورد بازدید و شارژ مجدد قرار گیرند و تاریخ شارژ آن ها روی برگه همراه محصول بروزرسانی شود.

آموزش پرسنل جهت پیش گیری از برق گرفتگی

برای این خطر برق گرفتی را در سیستم کاهش دهید، باید پرسنل مشخصی عهده دار اپراتوری تابلو برق باشند. این پرسنل حتماً باید در خصوص عوامل برق گرفتگی هشدار ها و آموزش های لازم را دریافت کرده باشند. انجام صحیح موارد موجود در چک لیست نگهداری تابلو برق می تواند تا حد زیادی از این اتفاق جلوگیری کند. اما احتمال رخداد آن را صفر نمی کند، در نتیجه اهمیت آموزش و انتخاب اپراتور شایسته را جدی بگیرید.

مقاله مرتبط و مفید دیگر در بلاگ آداک: صفر تا صد تابلو برق از ایده تا ساخت

کنترل آلودگی محیطی

ایجاد آلودگی یکی از دلایل مهم در به خطر افتادن ایمنی تابلو برق به شمار می روند. باید سعی کنید حتی المقدور محل نصب تابلو برق را از وجود گرد و غبار و عوامل آلوده کننده دور نگه دارید. کنترل درب تابلو برق و مبادی ورود و خروج جریان هوا و سلامت کار فن ها می تواند در این راستا موثر باشد. همچنین ممکن است برای جمع کردن آلودگی های به وجود آمده نیاز به استفاده از جارو برقی صنعتی داشته باشید.

اهمیت جلوگیری از نفوذ آب و رطوبت به درون ساختار تابلو برق نیز کاملاً واضح است. معمولاً این مورد توسط شرکت تولید کننده با تعبیه پایه ها یا فوندانسیون مناسب در کف تابلو برق و بکارگیری استاندارد های حافظتی مختلف در بهترین حالت رعایت می شود. اما به هر حال گذر زمان و نحوه استفاده ممکن است شرایط را تغییر دهد. بنابراین بررسی این مورد را در لیست نگهداری تابلو برق قرار دهید.

 

 

 

آروین نیروی بهمن - تولیدکننده تابلوهای برق صنعتی

تابلو دیماندی، سنجش و توزیع

 

آروین نیروی بهمن تولید کننده تابلو برق

آروین نیروی بهمن تولید کننده تابلو برق، تابلو صنعتی، تابلو دیماندی، تابلو دیماندی هوایی، تابلو برق سنجش و توزیع، تابلو برق بانک خازنی، تابلو برق توزیع قدرت،تابلو توزیع قدرت، تابلو برق صنعتی، تولیدکننده تابلو برق صنعتی.آروین نیروی بهمن،آروین نیروی بهمن تولید کننده تابلو برق، تابلو صنعتی، تابلو دیماندی، تابلو دیماندی هوایی، تابلو برق سنجش و توزیع، تابلو برق بانک خازنی، تابلو برق توزیع قدرت،تابلو توزیع قدرت، تابلو برق صنعتی، تولیدکننده تابلو برق صنعتی.آروین نیروی بهمن،آروین نیروی بهمن تولید کننده تابلو برق، تابلو صنعتی، تابلو دیماندی، تابلو دیماندی هوایی، تابلو برق سنجش و توزیع، تابلو برق بانک خازنی، تابلو برق توزیع قدرت،تابلو توزیع قدرت، تابلو برق صنعتی، تولیدکننده تابلو برق صنعتی.آروین نیروی بهمن آروین نیروی بهمن تولید کننده تابلو برق، تابلو صنعتی، تابلو دیماندی، تابلو دیماندی هوایی، تابلو برق سنجش و توزیع، تابلو برق بانک خازنی، تابلو برق توزیع قدرت،تابلو توزیع قدرت، تابلو برق صنعتی، تولیدکننده تابلو برق صنعتی.آروین نیروی بهمنفآروین نیروی بهمن تولید کننده تابلو برق، تابلو صنعتی، تابلو دیماندی، تابلو دیماندی هوایی، تابلو برق سنجش و توزیع، تابلو برق بانک خازنی، تابلو برق توزیع قدرت،تابلو توزیع قدرت، تابلو برق صنعتی، تولیدکننده تابلو برق صنعتی.آروین نیروی بهمن

 

کسب اطلاعات بیشتر